Tin tức

Gần 30 năm phát hiện, chuông quý đời Trần vẫn bị đặt trong... xó nhà!

08:47 - 27/05/2019
Sau gần 30 năm được phát hiện, chuông đồng quý hiếm đúc đời Trần (chuông chùa Rối) đang lưu giữ tại Trung tâm Văn hóa – Truyền thông huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) theo cách không thể tệ hơn: Đặt bên xó nhà như bình gas to không còn khí; bề ngoài bị ô xi hóa và phủ đầy bụi...

Từ thông tin của một số người yêu cổ vật, chúng tôi tận mắt trông thấy quả chuông đồng được đặt trong góc nhà của phòng bảo vệ, phía ngoài có tủ, ghế che chắn. Người bảo vệ cho hay: Chuông đặt ở đây từ nhiều năm, trước đó được cất ở kho bạc, rồi chuyển về ngân hàng…

Chuông được đặt trong góc phòng, mặc bụi phủ, ô xi hóa

Tuy cất giữ không đảm bảo, nhưng dáng vẻ của chuông vẫn cho thấy những vẻ đẹp thẩm mỹ, thủ công đời Trần. Chuông có chiều cao gần 120cm, đường kính hơn 60cm, nặng hơn 200kg. Quai chuông được cấu tạo hình con rồng khom lưng, bốn chân có móng vuốt bám chặt vào đỉnh chuông. Trên thân chuông có 6 núm đúc, phân bố thành 3 cặp đối xứng (chiều song song với hướng rồng có 2 cặp, chiều vuông góc có 1 cặp), là nơi để thỉnh chuông. Đặc biệt, trên thân chuông có đúc bài thơ bằng chữ Hán, đường nét một số chữ không còn rõ.

Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin huyện Cẩm Xuyên Lê Hữu Quyền cho hay: “Tôi có nghe kể về chuông này, nhưng khi tiếp nhận nhiệm vụ thì cũng không thấy có hồ sơ liên quan. Tôi có hỏi Chủ tịch UBND xã Cẩm Thịnh thì được biết, chuông được ông Phan Tân (đã mất) phát hiện vào cuối năm 1990, khi đào gốc cây trên nền chùa Rối tại thôn Trường Xuân. Sau đó, huyện mang về cất giữ”.

Quai chuông được cấu tạo hình rồng rất đẹp

Trao đổi về giải pháp bảo quản chuông, ông Quyền cho hay: “Thú thực, điều kiện bảo quản ở đây không phù hợp, ẩm thấp, dễ làm ô xi hóa ảnh hưởng đến hiện vật. Chúng tôi đang có ý định làm các thủ tục để đưa về làm hiện vật tại Bảo tàng Hà Tĩnh, vì ở đó có phòng bảo quản và chương trình xử lý. Tuy nhiên, việc bàn giao hay không lại còn phụ thuộc nhiều yếu tố và phải xin ý kiến của lãnh đạo huyện”.

Để tìm hiểu giá trị của chuông cũng như về chùa Rối, chúng tôi đã tra cứu một số tài liệu. Theo nhà nghiên cứu Thái Kim Đỉnh trong cuốn “Chùa cổ Hà Tĩnh” (Nxb Đại học Vinh, 2017):

“Chùa Rối là ngôi chùa nhỏ, đã bị phá dỡ sau cách mạng tháng Tám (hiện nay, vị trí ngôi chùa chỉ là mảnh đất bỏ hoang, người dân đã trồng một số loại keo tràm - PV). Nhà nghiên cứu Đinh Khắc Thuân ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm, với sự góp ý của nhà Hán Nôm học tại Cộng hòa Pháp Tạ Trọng Hiệp đã khôi phục lại toàn văn bài thơ như sau:

Nam vọng Hoành sơn đại hải đoan,

Kình đào húng dũng bạch vân gian,

Thiều thiều vạn lý nam chinh lộ,

Xa giá Hoan Châu bố chánh an.

Dưới bài thơ ghi tên tác giả: Hiệp Thạch Phạm Sư Mạnh.

Dịch nghĩa:

Nhìn theo núi Hoành sơn, phía Nam la một vùng biển lớn,

Sóng kình dữ dội tung bọt trắng,

Trùng trùng vạn dặm đường Nam chinh,

Xa giá đến vùng xa xôi giúp chính sự được yên”.

(Phạm Sư Mạnh, hiệu Hiệp Thạch)

Bài thơ của tác giả Phạm Sư Mạnh còn lưu giữ trên chuông nhưng nhiều nét chữ đã bị mờ, có khu vực bị ô xi hóa khiến chữ bị mất. Có giả thiết cho rằng, bài thơ được làm thời kỳ nhà vua Trần Duệ Tông đi đánh Chiêm Thành

Tác giả Phạm Sư Mạnh là người Hải Dương, sống ở thế kỷ XIV, đời Trần, được bổ nhiệm làm quan trong nhiều năm, thăng đến chức Tri khu mật viện sự.

Ông Thái Kim Đỉnh trong sách vừa nêu cũng đưa ra giả thiết: Chùa Rối có thể dựng từ thế kỷ XIV. Chuông có thể đúc vào năm dựng chùa, có thể có trước, do bà cung nội họ Phùng đúc, cúng chùa. Phạm Sư Mạnh từng theo vua đi đánh phương Nam, bài thơ có khả năng được làm trong dịp này.

Ở một tài liệu khác, trong bản thảo Địa chí huyện Cẩm Xuyên do nhóm tác giả Bùi Thiết chủ biên, ông Thái Kim Đỉnh biên soạn phần “Tín ngưỡng, tôn giáo” có viết: “Theo các nhà nghiên cứu ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm thì bài thơ được sáng tác vào năm 1376 – 1377 khi vua Trần Duệ Tông đi đánh Chiêm Thành”.

Ông còn dẫn lời các nhà Nghiên cứu Hán Nôm cho rằng: “Bản khắc bài thơ trên chuông có hai chữ Nam và Lý, viết thiếu nét do kiêng húy nhà Trần”.

Những nét hoa văn trên thân chuông và 2 núm chuông dùng để thỉnh chuông nằm bên phía hữu theo chiều hình rồng phục trên quai chuông

Theo những người công tác tại Bảo tàng Hà Tĩnh, trước đây khi nghe tin phát hiện chuông chùa Rối, một số nhà nghiên cứu đã có mặt tìm hiểu và cho rằng: Đây là chuông quý hiếm. “Trên địa Hà Tĩnh chưa từng phát hiện được chuông thời Trần. Sách Đại cương về cổ vật Việt Nam của tác giả Nguyễn Thị Minh Lý cũng có nhắc đến chuông chùa Rối” - Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh Đậu Khoa Toàn trao đổi.

Gần 30 năm được phát hiện, chuông chùa Rối - cổ vật lưu lại dấu vết mĩ thuật thời đại và cho thấy bối cảnh lịch sử xa xưa (đánh Chiêm Thành) vẫn được đối xử như những "đồ cũ" bình thường. Người đào được chuông đã tạ thế nhiều năm, các đời lãnh đạo huyện cũng lần lượt thay đổi, chỉ có vị trí của chuông là vẫn ở nơi góc nhà. Thiết nghĩ, ứng xử với giá trị của cha ông như vậy, cần được xem xét lại!

Mạnh Hà, baohatinh.vn

Tin tức liên quan

Đề cử 'Hoàng Hoa sứ trình đồ' là di sản tư liệu thế giới
Đề cử 'Hoàng Hoa sứ trình đồ' là di sản tư liệu thế giới

27/10/2021

UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa có văn bản gửi Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới tại Việt Nam về việc đề cử "Hoàng Hoa...

7 ngày không ghi nhận ca mắc COVID-19 trong cộng đồng, Hà Tĩnh kết thúc áp dụng Chỉ thị 15
7 ngày không ghi nhận ca mắc COVID-19 trong cộng đồng, Hà Tĩnh kết thúc áp dụng Chỉ thị 15

23/06/2021

7 ngày qua toàn tỉnh Hà Tĩnh không ghi nhận thêm ca mắc mới trong cộng đồng. Thành phố Hà Tĩnh cũng đã kết...

Phát hiện mộ Hán cổ niên đại 1.400 năm, hé lộ cách mai táng người chết
Phát hiện mộ Hán cổ niên đại 1.400 năm, hé lộ cách mai táng người chết

04/12/2020

Trong lúc thi công kênh tiêu nước, người dân Nghi Xuân, Hà Tĩnh phát hiện một ngôi mộ Hán cổ có niên đại cách...

Đường dây nóng ứng phó mưa lũ tại Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế
Đường dây nóng ứng phó mưa lũ tại Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế

19/10/2020

Theo Trung tâm DBKTTVQG, mưa kéo dài đang gây nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi các tỉnh...

Hà Tĩnh cấm biển từ 15h chiều nay
Hà Tĩnh cấm biển từ 15h chiều nay

17/09/2020

Từ 15h chiều nay, Hà Tĩnh bắt đầu cấm biển. Đây là thông tin từ Văn phòng Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai –...

Xử lý vụ tụ tập đông người cầu nguyện ở Hà Tĩnh: Linh mục không hợp tác
Xử lý vụ tụ tập đông người cầu nguyện ở Hà Tĩnh: Linh mục không hợp tác

06/04/2020

Một số giáo xứ trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh tổ chức cho hàng trăm giáo dân cầu nguyện những ngày qua, bất chấp...

Bị phạt 10 triệu đồng vì loan tin sai sự thật “Corona về Hà Tĩnh”
Bị phạt 10 triệu đồng vì loan tin sai sự thật “Corona về Hà Tĩnh”

20/02/2020

Không biết thực tế tình hình dịch bệnh, nhưng Huy vội lên mạng đăng thông tin “Corona về Hà Tĩnh rồi…” khiến...

Cách ly phượt thủ người Trung Quốc vào thuê khách sạn ở Hà Tĩnh
Cách ly phượt thủ người Trung Quốc vào thuê khách sạn ở Hà Tĩnh

08/02/2020

Nam phượt thủ người Trung Quốc đến Hà Tĩnh thuê khách sạn lưu trú qua đêm thì bị phát hiện và được đưa vào...

Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc tạm dừng đón khách tham quan
Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc tạm dừng đón khách tham quan

07/02/2020

Bắt đầu từ ngày (7/2), Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc (tỉnh Hà Tĩnh) sẽ tạm dừng việc...

Hà Tĩnh: Doanh thu dịch vụ lưu trú và ăn uống ước đạt khoảng 5.600 tỷ đồng
Hà Tĩnh: Doanh thu dịch vụ lưu trú và ăn uống ước đạt khoảng 5.600 tỷ đồng

10/12/2019

Doanh thu lưu trú, ăn uống, du lịch lữ hành năm 2019 trên địa bàn dự ước đạt 5.598,81 tỷ đồng, tăng 7,79% so...

Vườn Quốc gia Vũ Quang - Hà Tĩnh đón nhận danh hiệu Vườn di sản ASEAN
Vườn Quốc gia Vũ Quang - Hà Tĩnh đón nhận danh hiệu Vườn di sản ASEAN

02/11/2019

Tại Hội nghị các Vườn di sản ASEAN (AHP) lần 6 diễn ra tại thành phố Pakse (Lào) với chủ đề “Đổi mới và phát...

Du lịch Hà Tĩnh vẫn "hút" khách dù thời tiết không thuận
Du lịch Hà Tĩnh vẫn "hút" khách dù thời tiết không thuận

02/09/2019

Thời tiết không thuận lợi, nhưng trong 2 ngày đầu nghỉ lễ 2/9 năm nay, tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc và Khu...

Tỉnh thành Hà Tĩnh

Hà Tĩnh
Hà Tĩnh sở hữu rất nhiều bãi tắm đẹp, nổi tiếng nhất là Thiên Cầm, cùng kho tàng di tích, di sản văn hóa.

Điểm đến Hà Tĩnh Xem thêm

Biển Thiên Cầm
Bãi biển đẹp nhất Hà Tĩnh làm say lòng du khách muốn kiếm tìm khoảng lặng giữa đời thường.
Hồ Trại Tiểu
Hồ Trại Tiểu không chỉ là một công trình thủy lợi quan trọng mà còn là một điểm du lịch vô cùng hấp dẫn.
Di tích Ngã ba Đồng Lộc
Ngã ba Đồng Lộc là địa danh đã trở thành huyền thoại trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Khu lưu niệm Nguyễn Du
Khu di tích lưu niệm Nguyễn Du là nơi du khách có thể tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Đại thi hào dân tộc.
Hồ Kẻ Gỗ
Hồ Kẻ Gỗ là địa danh nổi tiếng của Hà Tĩnh, gắn với niềm tự hào, tinh thần đoàn kết của một thời dựng xây đất nước...
Thành cổ Hà Tĩnh
Thành cổ Hà Tĩnh, thường gọi là Thành Sen, suốt một thời gian dài là thành trì kiên cố của tỉnh lỵ Hà Tĩnh. Ngày nay, dấu tích...
Cổ Đạm - Vẻ đẹp mộc mạc của gốm đất nung rồi có lụi tàn?
Cổ Đạm là làng gốm đất nung truyền thống, mang sắc thái khá đặc thù của một làng nghề thủ công ở Bắc Trung Bộ. Các kĩ thuật như...
Mây giăng kín như bồng lai tiên cảnh trên đỉnh Giăng Màn
Sáng sớm tinh mơ, dưới cái tiết trời se se lạnh, đỉnh Giăng Màn ở huyện miền núi Hương Khê (Hà Tĩnh), nơi đồng bào người Chứt...
Khám phá biển Hoành Sơn
Bãi biển Hoành Sơn nằm dưới chân đèo Ngang về phía Hà Tĩnh, ngay ngã ba từ tuyến quốc lộ 1A theo sát biển rồi phân nhánh, một...

Ẩm thực Hà Tĩnh Xem thêm

Mâm cỗ gà bay lạ mắt cúng Rằm tháng Giêng ở Hà Tĩnh
Đã thành thông lệ, Rằm tháng Giêng, một số dòng họ ở xã Thạch Châu, xã Bình Lộc (Lộc Hà, Hà Tĩnh) lại làm mâm cúng với những thế...
5 món ăn nhất định phải thử khi đến Hà Tĩnh
Hà Tĩnh từ lâu nổi tiếng là vùng đất địa linh nhân kiệt, là quê hương của nhiều danh nhân, thi hào nổi tiếng. Tuy nhiên, sẽ thật...
Mực nhảy Vũng Áng
Gọi là “mực nháy” vì khi đánh bắt lên, con mực còn tươi óng, lấp lánh trông rất bắt mắt.
Nức tiếng bưởi Phúc Trạch, cam bù Hương Sơn
Bưởi Phúc Trạch và cam Bù Hương Sơn là những loại trái cây làm nên nét đặc sắc và niềm tự hào của người dân Hà Tĩnh.
Cá nướng Thạch Kim thơm lừng làng biển
Đi qua vùng biển Thạch Kim, Hà Tĩnh, khó ai có thể bỏ qua một món ăn dân dã đầy hấp dẫn.

Trải nghiệm Hà Tĩnh Xem thêm

Bí ẩn về những cái giếng ở Hà Tĩnh
Không biết những cái giếng làng này có từ bao đời nhưng người dân cứ gọi đó là những cái “giếng thần”. Hàng trăm năm qua, dù trời...
Bến hến dòng La
Sông La là hợp lưu của 2 sông Ngàn Sâu và Ngàn Phố, gặp sông Lam ở khu vực núi Hồng. Bến Hến nằm bên dòng sông La đoạn chảy qua...
Độc đáo nghề thả trúm lươn đồng ở Hà Tĩnh
Tuy nghề thả trúm lươn đồng ở Hà Tĩnh không rầm rộ như ở Nghệ An nhưng nhờ theo nghề này mà một số hộ nông dân nơi này có thu...
Mát dịu với vẻ trong xanh, tĩnh lặng của hồ Kẻ Gỗ
Giữa những ngày nắng nóng như thiêu của đầu tháng 7, du khách bỗng cảm thấy như đất trời dịu lại khi dừng chân bên hồ Kẻ Gỗ...
Chợ cá họp trước bình minh nơi làng chài Cửa Nhượng
Sáng sớm, khi trời còn chưa tỏ mặt người, từng tốp phụ nữ í ới gọi nhau ngước biển Cồn Gò. Phiên chợ nơi làng chài chỉ kết thúc...
Thành phố Hà Tĩnh từ trên cao - Quen mà lạ
Một thành phố Hà Tĩnh từ cái nhìn toàn cảnh mới thấy được sự sinh sôi, sự đổi thay từng ngày. Những tòa nhà cao tầng, những góc...
Hồ Kẻ Gỗ - điểm du lịch xanh hấp dẫn du khách
Không chỉ là công trình thủy lợi phục vụ đời sống của con người, Hồ Kẻ Gỗ ngày nay còn trở thành điểm du lịch xanh thu hút du...
Rực rỡ những mùa hoa chạc quạch xứ núi Hà Tĩnh
Chạc quạch – cái từ nghe ra chẳng chút mĩ miều lại cứ như dằn dỗi một điều gì. Ấy thế mà lại là tên của một loài hoa của miền núi...
Làng hương Báo Ân - nơi lưu giữ giá trị tâm linh Việt
30 năm không phải là quãng thời gian dài đối với một làng nghề, nhưng chừng ấy thời gian đã đủ để làng hương Báo Ân (Hà Tĩnh) ghi...

Tin tức Hà Tĩnh Xem thêm

Đề cử 'Hoàng Hoa sứ trình đồ' là di sản tư liệu thế giới
UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa có văn bản gửi Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới tại Việt Nam về việc đề cử "Hoàng Hoa sứ trình đồ" là di...
7 ngày không ghi nhận ca mắc COVID-19 trong cộng đồng, Hà Tĩnh kết thúc áp dụng Chỉ thị 15
7 ngày qua toàn tỉnh Hà Tĩnh không ghi nhận thêm ca mắc mới trong cộng đồng. Thành phố Hà Tĩnh cũng đã kết thúc thời gian áp dụng...
Phát hiện mộ Hán cổ niên đại 1.400 năm, hé lộ cách mai táng người chết
Trong lúc thi công kênh tiêu nước, người dân Nghi Xuân, Hà Tĩnh phát hiện một ngôi mộ Hán cổ có niên đại cách đây khoảng hơn...
Đường dây nóng ứng phó mưa lũ tại Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế
Theo Trung tâm DBKTTVQG, mưa kéo dài đang gây nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình,...
Hà Tĩnh cấm biển từ 15h chiều nay
Từ 15h chiều nay, Hà Tĩnh bắt đầu cấm biển. Đây là thông tin từ Văn phòng Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn...
Xử lý vụ tụ tập đông người cầu nguyện ở Hà Tĩnh: Linh mục không hợp tác
Một số giáo xứ trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh tổ chức cho hàng trăm giáo dân cầu nguyện những ngày qua, bất chấp Chỉ thị của Thủ tướng...
Bị phạt 10 triệu đồng vì loan tin sai sự thật “Corona về Hà Tĩnh”
Không biết thực tế tình hình dịch bệnh, nhưng Huy vội lên mạng đăng thông tin “Corona về Hà Tĩnh rồi…” khiến dư luận hoang...
Cách ly phượt thủ người Trung Quốc vào thuê khách sạn ở Hà Tĩnh
Nam phượt thủ người Trung Quốc đến Hà Tĩnh thuê khách sạn lưu trú qua đêm thì bị phát hiện và được đưa vào cách ly tại bệnh...
Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc tạm dừng đón khách tham quan
Bắt đầu từ ngày (7/2), Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc (tỉnh Hà Tĩnh) sẽ tạm dừng việc đón khách.

Khách sạn Hà Tĩnh Xem thêm

Đến Hà Tĩnh phải ghé thăm những homestay này
Quê hương của đại thi hào Nguyễn Du đang thay đổi diện mạo nhờ phát triển mô hình homestay.

Nhà hàng Hà Tĩnh Xem thêm

Thưởng thức các món đặc sản bình dân Hà Tĩnh ở đâu?
Ngoài những thắng cảnh đẹp, Hà Tĩnh níu chân du khách bằng nền ẩm thực độc đáo với nhiều món ăn đặc sản lừng danh.