Văn hóa

Nhật Bản: giữ gìn nghề nhuộm vải thủ công Arimatsu Shibori truyền thống

14:39 - 08/03/2019
Nằm ở ngoại ô Nagoya, Nhật Bản, Arimatsu là thị trấn có nghề thủ công truyền thống hơn 400 năm tuổi. Arimatsu Shibori là nghệ thuật nhuộm vải độc đáo, đa phần do bàn tay của những người phụ nữ tạo ra. Họ đang cố gắng phát triển một thế hệ thợ trẻ mới để đưa nghề này đi đúng hướng.

Vùng ngoại ô của Nagoya là quê hương của nghề thủ công truyền thống nổi tiếng của Nhật Bản – nghề nhuộm vải Arimatsu Shibori.

Nagoya là một thành phố lớn nằm ở miền Trung Nhật Bản

Cách nhuộm ở đây là buộc, gấp hoặc cuốn vải lại trước khi ngâm màu. Cách làm này giúp tạo ra những vệt hoa văn màu trắng cho những phần vải mà thuốc nhuộm không phủ hết.

Những loại vải này thường được ưa chuộng để may đồ mùa hè

Phương pháp này được cả thế giới sử dụng, nhưng điều giúp Arimatsu Shibori trở nên độc đáo chính là sự phức tạp của nó, nó sử dụng tới hơn 100 kỹ thuật truyền thống.

Phương pháp nhuộm vải này đã có lịch sử hơn 400 năm

Những người thợ đa phần là phụ nữ trong thị trấn, là những người đảm bảo công việc này sẽ còn tiếp tục phát triển. Nhờ vào kinh nghiệm nhiều năm qua, bà Hitomi Takahashi buộc vải bằng chỉ để tạo ra những hoa văn đẹp và phức tạp.

Bà Hitomi Takahashi là một trong những thợ nhuộm giỏi nhất thị trấn

Không hề có bản vẽ hay lên kế hoạch từ trước, bà Takahashi buộc từng nút thắt để tạo được những hoa văn như bà hình dung trong đầu. Sau khi nhuộm, những đoạn buộc chặt sẽ có màu trắng, còn những phần khác sẽ tạo ra hoa văn.

Công đoạn buộc nút thắt

Rồi tới nhuộm màu

Sản phẩm sau khi nhuộm và tháo nút thắt

Sản phẩm hoàn thiện rất nổi bật và bắt mắt, nhưng khi nhìn kỹ sẽ thấy các chi tiết khác biệt, đó là sự sắc nét giữa các mảng màu.

Đây là những gì khiến cho thiết kế của bà Takahashi hấp dẫn

Bà Takahashi chia sẻ, không phải lúc nào bạn cũng cần tạo ra những mẫu giống hệt nhau

Một nhóm những người thợ trẻ đang thử nghiệm cách làm mới mà vẫn phát huy được những kỹ thuật truyền thống. Yo Ito là một trong số đó.

Ito đã học phương pháp gấp vải truyền thống bằng cách kẹp giữa các tấm bảng

Vải được gấp thành hình tam giác, sau đó buộc chặt giữa hai tấm bảng. Chỉ những góc cạnh mới được nhuộm màu, trong khi phần ở giữa được giữ nguyên màu trắng. Hoa văn cũng phụ thuộc vào thời gian nhuộm vải và độ sâu mà tấm vải được nhúng vào thuốc nhuộm. Công đoạn này đòi hỏi kỹ năng cao.

Vải được gấp vào kẹp vào bảng trước khi đem nhuộm

Ito muốn đưa phương pháp truyền thống này tiến thêm một bước bằng cách sử dụng nhiều màu sắc để các thiết kế sinh động hơn. Ý tưởng của cô là dùng cọ để điểm thêm màu.

Ở đây, cô đang dùng chổi quét màu vàng dọc theo một cạnh

Tiếp theo, là một đường kẻ đỏ. Cần chú ý để màu không bị lẫn vào nhau. Cuối cùng, cô nhúng những cạnh chưa tô màu vào thùng thuốc nhuộm.

Như thế này cô có thể chọn và tô những màu mình thích

Những thiết kế đầy màu sắc của cô rất phổ biến, và gần đây cô bắt đầu dùng cách tương tự để làm túi và sản phẩm bằng giấy. Sức hấp dẫn của cách nhuộm vải Arimatsu Shibori vẫn phát triển mạnh trong những năm qua. Và ngày nay, một thế hệ thợ nhuộm trẻ đang mang đến cho nghề thủ công này một làn gió mới.

Hãy cùng chiêm ngưỡng những hoa văn và sản phẩm đẹp mắt từ nghệ thuật nhuộm Arimatsu Shibori!

Lương Trang, theo JNTO