Bia khắc bài thơ Đăng sơn (tức Lên núi) được Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng tác ngày 16/9/1950 được đặt trước cửa hang Cuông ("Ngườm Cuông" theo cách gọi của đồng bào Tày Nùng) 

“Chống gậy lên non xem trận địa

Vạn trùng núi đỡ vạn trùng mây

Quân ta khí mạnh nuốt ngưu đẩu

Thề diệt xâm lăng lũ sói cầy.”

Những câu thơ đầy nhuệ khí chiến đấu trong bài thơ “Đăng sơn” của Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng tác trên núi Báo Đông vẫn luôn được những lớp người đi trước tại vùng đất Thạch An, Cao Bằng truyền lại cho con cháu họ mỗi khi nhắc về lịch sử quê hương. Để cảm nhận rõ hơn về câu chuyện lịch sử đằng sau bài thơ ấy, tôi tìm về ngọn núi Báo Đông thuộc xã Đức Long, một địa chỉ đỏ của vùng đất cách mạng Thạch An. 846 bậc đá cao và dốc, đến sát cửa hang Cuông, với sức thanh niên cũng đã thấm mệt. Ở đây có thể nghe rõ âm thanh những người dân lùa trâu về nhà hay tiếng lũ trẻ nô đùa trong những con suối dưới chân núi. Chui qua vòm hang, bên kia vách núi, một khoảng không gian mênh mông mở ra. Ngay trước cửa hang là tấm bia đá khắc bài thơ “Đăng sơn” được Bác viết khi dừng chân tại đây. 

Sơ đồ Chủ tịch Hồ Chí Minh đi chiến dịch biên giới năm 1950Những hình ảnh quý báu về Bác Hồ tại Chiến dịch Biên giới (1950) (ảnh tư liệu)  

Men theo sườn núi vài trăm bậc đá nữa là cụm tượng đài tái hiện lại tấm ảnh nổi tiếng “Bác Hồ ở mặt trận Đông Khê” của nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Năng An khiến bất cứ ai chiêm ngưỡng cũng cảm thấy tự hào. Hơn 10 năm làm công tác quản lý các khu di tích, ông Đào Văn Mùi, Giám đốc Ban quản lý các Di tích Quốc gia đặc biệt tỉnh Cao Bằng cho biết: “Đây là trận đánh duy nhất trong lịch sử quân sự Việt Nam mà một vị Chủ tịch nước ra mặt trận trực tiếp chỉ đạo chiến dịch. Xác định đây là trận đánh quan trọng, Bác Hồ đã cùng với Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã lập Sở Chỉ huy riêng. Đây là nguồn động viên lớn cho cả quân và dân Cao Bằng cũng như trong cả nước về trận chiến này.”

Bức ảnh nổi tiếng "Bác Hồ ở mặt trận Đông Khê" của nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Năng An 

Đúng như lời nhắc nhở của Bác “Trong cuộc chiến đấu này ta chỉ được đánh thắng, không được đánh bại”, khắp mặt trận quân và dân nô nức thi đua mở ra phong trào “giết giặc lập công”, đưa chiến dịch đến toàn thắng. Sau 70 năm, tinh thần khích lệ, động viên ấy vẫn còn sống mãi trong mỗi người dân. Trong nhiều năm qua, Đảng ủy và chính quyền nhân dân xã Đức Long, huyện Thạch An đã luôn cố gắng, nỗ lực, phát huy truyền thống cách mạng đưa địa phương trở thành xã đạt chuẩn nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo, đời sống của bà con được nâng lên. 

Ông Hà Thế Lâm (62 tuổi), nguyên Bí thư Đảng ủy xã Đức Long, huyện Thạch An là một người con sinh ra và lớn lên tại mảnh đất vùng biên này chia sẻ: “Kể cả trong thời kỳ chiến tranh hay thời bình, công tác tuyên truyền vận động con em lên đường nhập ngũ, tham gia xây dựng, bảo vệ đất nước, bảo vệ quê hương vẫn rất mạnh mẽ. Đặc biệt trên địa bàn cũng có một Đồn Biên phòng, bà con nhân dân lúc nào cũng trên tinh thần ủng hộ cả tinh thần và chất để cùng với bộ đội biên phòng tham gia tuần tra, bảo vệ biên giới để cho bản làng có thể yên tâm phát triển kinh tế cũng như an ninh quốc phòng ở mảnh đất vùng biên này.”

Đỉnh núi Báo Đông- Tại đây sáng 16/9/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh quan sát và chỉ đạo trận đánh cứ điểm Đông Khê trận đánh mở màn cho chiến dịch biên giới 1950 

Cụm di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh với Chiến thắng Biên giới năm 1950 ở xã Đức Long, huyện Thạch An có Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh được Bộ Tư lệnh Quân khu, Quân khu I, Quân khu II và tỉnh Cao Bằng phối hợp xây dựng theo kiến trúc nhà sàn hiện đại và đưa vào sử dụng từ ngày 19/5/2004. 

Trong đó trưng bày 63 hình ảnh tư liệu liên quan đến hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Chiến dịch Biên giới năm 1950. Nơi đây đã được đưa vào phục vụ khách du lịch, tuyên truyền, giáo dục cho người dân, du khách và đặc biệt thế hệ trẻ về lịch sử hào hùng của dân tộc. Anh Đào Đức Thông, cán bộ Ban quản lí các Di tích Quốc gia đặc biệt tỉnh Cao Bằng cho biết: “Trước sự hi sinh của các thế hệ cha anh, bản thân mình cũng mong muốn có thể tiếp thêm động lực, truyền lửa đến các bạn trẻ như mình sau này. Trước là để các bạn có thể nhớ về sự hi sinh của các thế hệ cha anh sau đó là biết ơn, kính trọng. Từ đó, mỗi người cũng phải nhận thức rằng, bản thân mình đã làm gì, đóng góp được gì để xứng đáng với sự hi sinh đó.”

Khung cảnh núi non hùng vĩ nhìn từ tượng đài quan sát trên đỉnh núi Báo Đông Người dân thị trấn Đông Khê tìm hiểu về hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Cao Bằng 

Thắng lợi của Chiến thắng Biên giới năm 1950 chứng minh tính đúng đắn của đường lối chiến tranh “toàn dân, toàn diện, trường kỳ, dựa vào sức mình là chính” mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra. Bài học về phát huy nội lực, xây dựng lực lượng kháng chiến, xây dựng quân đội để làm nên chiến thắng Chiến dịch Biên giới 1950 vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay. Phát huy truyền thống 70 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng bộ Cao Bằng vẫn luôn quyết tâm lãnh đạo các dân tộc trong tỉnh thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, đưa Cao Bằng phát triển một cách bền vững./.

VOV Đông Bắc