ĐỀN SINH – ĐỀN HÓA VÀ TRUYỀN THUYẾT VỀ ĐỨC THÁNH PHI BỒNG HIỆU THIÊN

Vùng đất Chí Linh, Hải Dương là vùng đất “địa linh, nhân kiệt”, nơi sản sinh và hội tụ nhiều danh nhân, danh tướng, danh sư cùng những sự tích cả lịch sử và dã sử tạo lên một hệ thống di tích linh thiêng với sự đa dạng trong tín ngưỡng thờ Phật, thờ Mẫu, thờ Thánh.

Đền Sinh – Đền Hoá nằm ở thôn An Mô, xã Lê Lợi, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Cụm di tích thờ Thiên Thần Phi Bồng Hiệu Thiên và thờ Mẫu Thạch Linh, gắn với truyền thuyết về Đức Thánh Mẫu Thạch Linh hạ sinh Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên trên một tảng đá lớn. 

Tọa lạc trên sườn đông núi Ngũ Nhạc giữa rừng cây quanh năm xào xạc tiếng lá, vi vu thông reo, và dòng suối róc rách, kiến trúc Đền Sinh khá khiêm tốn, nhưng lại có sự bề thế nhờ được bao bọc bởi rừng cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi và dòng suối với những tảng đá tròn lớn. 

Bia ký trong đền còn ghi lại 3 câu chuyện về những lần Đức Thánh Phi Bồng hiển linh hộ quốc chống giặc ngoại xâm hay phù hộ cho dân tránh thiên tai, cho mùa màng bội thu, sinh sôi nảy nở, phong đăng hòa cốc.

Xung quanh sự sinh – hóa của Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên cũng có 2 truyền thuyết, ngoài truyền thuyết về việc Ngài được sinh ra từ phiến đá Mẫu Thạch Linh và hóa ngay trong cùng một canh giờ, còn có truyền thuyết về tướng quân Chu Phúc Uy, người từng giúp Lý Nam Đế chống lại quân Lương hồi thế kỷ thứ 6, sau được phong là Phi Tướng. Người dân cho rằng Phi Tướng Chu Phúc Uy là hiện thân của Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên, nên đã lập tượng thờ ông ở Đền Hóa và thờ mẹ ông  - bà Hoàng Thị Ba ở Đền Sinh. 

Cả 2 ngôi đền gắn liền với nhau trong một không gian văn hóa phong tục tín ngưỡng suốt bao đời nay và lễ hội Đền Sinh - Đền Hóa là một lễ hội diễn ra trong ngày 8 tháng 5 âm lịch. Với những giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng, cụm di tích Đền Sinh – Đền Hóa đã được Nhà nước ta công nhận là Di tích cấp quốc gia năm 1994. Đó là niềm tự hào của người dân và địa phương nơi đây.

Lịch sử đã trải qua hơn 1 ngàn năm kể từ khi có Đền Sinh Đền Hóa trên mảnh đất An Mô, xã Lê Lợi . Nơi đây vẫn là niềm tin, điểm tựa vững chắc cho bao thế hệ người Việt trong chống giặc ngoại xâm cũng như trong xây dựng quê hương đất nước. Với Đền Sinh – Đền Hóa, vùng đất địa linh nhân kiệt Chí Linh được mở rộng thêm không gian kết nối văn hóa tâm linh độc đáo với những huyền thoại đẹp trong lịch sử của dân tộc./.

Thực hiện: Phạm Hằng – Trọng Đại