MỞ CƠ CHẾ ĐẶC THÙ CHO KHAI THÁC VÀ BẢO TỒN GIÁ TRỊ VĂN HÓA CỦA THỦ ĐÔ

Bảo tàng Hà Nội những năm gần đây trở thành một trong những điểm đến yêu thích của giới trẻ, bởi có rất nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa, di sản hấp dẫn được Bảo tàng phối hợp với các tổ chức tư nhân thực hiện. Qua “bàn tay” của các tổ chức tư nhân, rất nhiều hoạt động văn hóa, trải nghiệm di sản được trình bày dưới hình thức mới, diện mạo mới, tạo sức hút mạnh mẽ. Điều mà hiện rất ít bảo tàng ở Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung làm được bởi nhiều lý do, trong đó có vướng mắc về cơ chế tài chính, như cơ chế khai thác, phối hợp khai thác các nguồn lực di sản, cơ chế đầu tư duy tu bảo dưỡng, đầu tư nguồn nhân lực cho hoạt động bảo tàng. 

Cũng trong tâm thế mong chờ các cơ chế “cởi trói”, Hà Nội đang rất mong sớm có hướng dẫn cụ thể cho các cơ chế mới của Luật Thủ đô (sửa đổi). Đơn cử như quận Hoàn Kiếm, nơi đang sở hữu kho di sản vô cùng phong phú, thế nhưng trong nhiều năm qua mới chỉ thực hiện được công tác quản lý di sản mà chưa khai thác và phát huy được hết các giá trị của những di sản này. 

Luật Thủ đô (sửa đổi) đã nhấn mạnh: Việc bảo vệ và phát triển văn hóa Thủ đô phải xứng tầm với truyền thống nghìn năm Thăng Long - Hà Nội; xây dựng Hà Nội là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước; xây dựng văn hóa người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam”. Điều này được cụ thể hóa bằng các biện pháp ưu tiên nguồn lực cho bảo vệ và phát triển văn hóa Thủ đô; việc đầu tư các nguồn lực nhằm quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả đáp ứng yêu cầu bảo vệ, phát triển văn hóa Thủ đô và hội nhập quốc tế. Luật Thủ đô (sửa đổi) cho phép quy định nội dung mức hỗ trợ cao hơn mức hỗ trợ quy định hiện hành hoặc chưa có trong quy định của cơ quan Nhà nước cấp trên theo khả năng cân đối ngân sách TP đối với nhiều trường hợp được quy định.

Hà Nội đang sở hữu hàng nghìn di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Luật Thủ đô (sửa đổi), có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025 được nhận định sẽ tạo nền tảng pháp lý thuận lợi cho các hoạt động bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị di sản, tạo cú hích tiếp sức cho làn sóng đổi mới, sáng tạo của công nghiệp văn hóa Thủ đô. Tạo nên một Hà Nội “Văn hiến, Văn minh, Hiện đại”, xanh, thông minh, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của cả nước và thế giới./.

Thực hiện: Vũ Đào – Trọng Đại – Nguyễn Trang