Chùa Xâm Động thuộc thôn Xâm Động, xã Vân Tảo, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Theo bia đá được đặt ngay trước sân chùa, thì ngôi chùa làng này được xây dựng từ cuối thời Hậu Lê, cách đây khoảng gần 300 năm. Thuở ấy làng Xâm Động trù phú có dòng Kim Ngưu chảy từ Tây Hồ chạy trước mặt, thuyền bè giao thương đi lại tấp nập. Đằng sau là dòng Nhị Hà hiền hòa, thơ mộng.
Chùa Xâm Động ngày hôm nay vẫn nằm trên một diện tích đất tương đối rộng lớn, giống hệt như ngôi chùa cổ của ngày xưa. Thế những những gì còn lưu giữ lại được của kí ức chỉ còn là cây cổ thụ trong khoảng sân nhỏ tỏa bóng mát lành cho khoảng sân chùa, là bia đá ghi lại lịch sử, và tòa chính điện nơi đặt ngôi Tam Bảo và hệ thống tượng thờ.
Chính điện chùa Xâm Động được xây thấp, lợp ngói mũi hài, cửa gỗ... tất cả đều hằn lên vết thời gian. Tương truyền tòa chính điện cũ cũng được xây nhỏ thôi. Trải qua vài lần tu bổ, chính điện được mở rộng và đôn lên cao hơn. các bức hoành phi, cửa võng tinh xảo nhưng có kích thước khá nhỏ còn được giữ lại trong chính điện cho thấy rõ quy mô của chính điện thuở ban đầu.
Thế nhưng bước chân vào chính điện có quy mô khiêm tốn ấy, ta sẽ bị choáng ngợp bởi hệ thống tượng thờ hoành tráng và cổ kính được an trí tại ngôi Tam Bảo. Tất cá các pho tượng ở đây đều là tượng cổ đã được nhà chùa và người dân làng Xâm Động gìn giữ qua vài thế hệ. Điểm đặc biệt là cách bài trí tượng thở trong ngôi Tam Bảo chùa Xâm Động khác với các ngôi chùa khác, thể hiện quan điểm về tôn giáo của nước Việt ta ở vào giai đoạn cuối thời Hậu Lê.
Gần 300 năm nay, người dân làng Xâm Động vẫn giữ thói quen lên chùa. Khi được hỏi về chùa làng mình, không một người dân làng Xâm Động nào giấu nổi niềm tự hào. Ở mảnh đất nơi họ được sinh ra và lớn lên ấy, có một ngôi chùa đã ngót nghét 300 năm tuổi. Một ngôi chùa đã chứng kiến biết bao sự đổi thay của mảnh đất Xâm Động. Một ngôi chùa vang vọng những câu chuyện về mảnh đất nàynhư tiếng vọng của lịch sử mà không một người con Xâm Động nào được phép quên đi.
Mời quý vị xem các chương trình Về chốn linh thiêng đã phát sóng tại đây./.
