Tây Thiên được biết đến không chỉ là nơi khởi nguồn của Phật giáo từ thế kỷ thứ III trước công nguyên, mà còn là nơi phát triển cả tín ngưỡng thờ Mẫu - Quốc mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu - Chính vương phi của Hùng Chiêu Vương thứ 7. Chính sự giao thoa giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo cùng quần thể di tích lịch sử, văn hóa bao gồm hệ thống đền chùa đã tạo nên nét độc đáo riêng của Tây Thiên, thu hút đông đảo du khách thập phương về chiêm bái.

Theo truyền thuyết, Quốc Mẫu Tây Thiên sinh ở thôn Đông Lộ, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Phụ mẫu thân sinh của bà là ông Lăng Vĩ và bà Đào Liễu. Khi đã hơn 40 tuổi vẫn chưa có con, ông bà Lăng Vĩ lên cầu tự ở núi Tam Đảo mà sinh ra bà và đặt tên là Lăng Thị Tiêu.
 

Khi còn sống, trong nước có loạn giặc Thục, Quốc Mẫu Tây Thiên có công chiêu mộ binh sĩ, phò vương cứu nước, cứu dân. Sau khi mất, bà thường hiển linh, âm phù giúp các đời vua đánh giặc, giữ nước, nên được sắc phong làm Quốc mẫu. Trải qua các triều đại Đinh, Lý, Trần, Lê đều sắc phong Người là: Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Tối Linh Đại Vương. Hàng năm, cứ đến ngày 15/2 âm lịch con cháu thập phương xa gần đều về tế lễ.

Lễ hội Tây Thiên xuân Kỷ Hợi năm 2019 sẽ bao gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ có các nội dung: Lễ cáo, rước kiệu, dâng hương Quốc Mẫu Tây Thiên tại đền Thỏng, chùa Thượng, đền Thượng. Phần hội gồm các hoạt động thể thao dân tộc, trò chơi dân gian, hội trại văn hóa, giao lưu văn nghệ, hội chợ thương mại, du lịch…

Anh Vũ (theo dulichvietnam.com.vn)