Gỡ “thẻ vàng” IUU: Nan giải trong việc phát hiện và xử lý vi phạm của các tàu cá

Theo thống kê, trong năm 2022 vẫn còn 157 lượt tàu thân dài từ 24m trở lên bị mất kết nối. Trung tuần tháng 4 vừa qua, tỉnh Cà Mau đã phát hiện một tàu câu mực đang giữ tới 10 thiết bị giám sát hành trình (VMS). Các tàu cá sau khi ra khơi đã tháo thiết bị giám sát và thuê tàu câu mực này giữ, với mức trả công là từ 30 - 60 lít dầu/chiếc. Việc tháo thiết bị giám sát hành trình sẽ gây khó khăn cho công tác giám sát các đội tàu, mà tiềm ẩn phía sau là hoạt động khai thác bất hợp pháp.

Không chỉ là câu chuyện khó khăn trong giám sát hành trình các đội tàu cá, chậm thực hiện khuyến nghị của các đoàn thanh tra từ EC sẽ khiến cho “thẻ vàng” biến thành “thẻ đỏ.”, các chuyên gia còn khuyến cáo: về lâu dài Việt Nam đứng trước thách thức lớn hơn đó là tình trạng cạn kiệt nguồn lợi hải sản vì hoạt động khai thác bất hợp pháp. Theo số liệu của Cục Thủy sản, trữ lượng các nhóm nguồn lợi chủ yếu cũng đang có xu hướng suy giảm, đặc biệt là trữ lượng cá tầng đáy giảm 18,4%, trong khi hoạt động khai thác thủy sản của Việt Nam tăng gấp hơn 4 lần. 

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu nhiều loại hải sản trong quý I/2023 sụt giảm mạnh, chỉ đạt 738 triệu USD, giảm 13% so với cùng kỳ năm trước. Sự sụt giảm này một phần do nhu cầu tiêu thụ hải sản giảm ở hầu hết các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam khiến cho lượng đơn hàng xuất khẩu của doanh nghiệp giảm. Tuy nhiên cùng với đó, tác động từ “thẻ vàng” IUU mà EC cảnh báo càng làm trầm trọng thêm sự suy giảm xuất khẩu hải sản của Việt Nam trên thị trường quốc tế./.

Thực hiện: Vũ Đào – Quốc Hùng