Động Nhị Thanh được phát hiện vào thế kỷ 18 bởi danh nhân Ngô Thì Sĩ. Trong thời gian làm đốc trấn Lạng Sơn, ông là người có công lớn trong việc mở mang ruộng đất, trừ phỉ diệt cướp mang lại sự an dân và phát triển cho vùng đất Lạng Sơn. Trong một lần ngao du sơn thủy trong vùng, ông đã phát hiện ra động đá thiên tạo và lấy chính tên hiệu của mình (Nhị Thanh Cư Sĩ) đặt tên cho nơi này là động Nhị Thanh. Là một hang đá vôi tự nhiên, động Nhị Thanh có cửa trước, cửa sau thông ra 2 con đường lớn. Những nhũ đá hình thành trên vách với muôn hình vạn trạng đã làm cho động Nhị Thanh thêm phần hấp dẫn.
Sau khi phát hiện ra động Nhị Thanh, đốc trấn Lạng Sơn Ngô Thì Sĩ còn cho hưng công xây dựng chùa Tam Giáo ở ngay bên cạnh động. Chùa Tam Giáo thờ 3 vị thánh: Khổng Tử - Lão Tử - Thích Ca. Theo quan niệm của Ngô Thì Sĩ, Khổng - Lão - Phật, tuy tên gọi là ba nhưng thực đạo chỉ thống nhất là một nên chùa có tên là Tam Giáo. Hiện nay trong chùa còn lưu giữ khá nhiều tượng thờ bằng gỗ sơn son thếp vàng với kích cỡ tương đối nhỏ do phải đặt trong các hang, hốc đá.
Điểm đặc biệt của di tích động Nhị Thanh – chùa Tam Giáo là hệ thống văn bia ma nhai được tạo tác trên vách đá của các danh nhân thi sĩ, quan lại qua các thời kỳ lưu lại khi có dịp đến đây. Các văn bia là những bài thơ ngợi ca cảnh sắc thiên nhiên con người xứ Lạng cũng như ghi lại việc phát hiện tạo dựng động Nhị Thanh và chùa Tam Giáo của các bậc tiền nhân. Người xưa còn khắc chân dung Ngô Thì Sĩ trên hốc đá nhỏ ở độ cao 8m trong tư thế kiết già ngồi dựa vào vách đá. Đây là bức chạm khắc chân dung có giá trị nghệ thuật độc đáo.
Nằm giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ của mảnh đất Lạng Sơn, động Nhị Thanh – chùa Tam Giáo là điểm đến cho du khách vừa muốn thưởng ngoạn vẻ đẹp của thiên nhiên vừa thỏa mãn nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng.
Thực hiện: Việt Hoa – Trọng Đại
Mời quý vị xem các tin tức đã phát sóng tại đây./.