Ngày 21/4 là Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam. Ngày kỷ niệm năm 2024 này lấy chủ đề "sách hay bạn đọc" nhằm mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của sách, khuyến khích mọi người đọc sách, hình thành thói quen đọc sách trong gia đình, trường học, cơ quan, tổ chức.

Trong khi chúng ta đang phát triển văn hoá đọc sách, thì nạn sách giả, sách lậu có thể gọi là “quốc nạn” không chỉ gây ảnh hưởng đến tác giả, đơn vị xuất bản mà còn cả độc giả, khi tiếp cận những phiên bản “không chính thức”. Việc quản lý thế nào, xử lý cá nhân, tổ chức vi phạm ra sao đã rất nhiều lần được đặt ra song chưa thực sự có hiệu quả, phải chăng để thay đổi thực tế này độc giả cũng cần thay đổi nhận thức trong việc mua sách và đọc sách.

Chỉ cần chi từ 200 – 300 nghìn đồng chúng ta  đã có thể sở hữu những cuốn sách có giá hàng triệu đồng từ “chợ mạng”, hay chỉ mất vài giây tìm kiếm đã có thể đọc được mọi cuốn sách nổi tiếng của tác giả trong nước và quốc tế. Thay vì bày tràn lan các vỉa hè hay len lỏi vào các cửa hàng sách như trước đây, sách lậu, sách giả đang được chào bán trên mạng với giá cả hấp dẫn, thậm chí là đọc online hoàn toàn miễn phí.

Việc buôn bán sách giả vốn đã khó kiểm soát, đặc biệt trên mạng các đối tượng đăng ảnh sách thật, quảng cáo hấp dẫn, giảm giá 50-70% để thu hút độc giả. Bên cạnh đó, công nghệ phát triển đã giúp sách điện tử lậu có mặt ở khắp nơi trên internet: các trang web, các mạng xã hội, các nhóm chat… và rất dễ tìm kiếm. Vi phạm bản quyền sách gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế cho tác giả và các nhà xuất bản và quyền lợi của chính độc giả, do đó bên cạnh các biện pháp ngăn chặn của cơ quan chức năng, bản thân người đọc cũng cần nâng cao ý thức về tôn trọng bản quyền, lựa chọn sách chính thống, chất lượng.

Ngăn chặn vấn nạn vi phạm bản quyền sách chính là bảo vệ quyền tác giả, giá trị, công sức của việc sáng tạo giá trị tri thức và cũng chính là bảo vệ bạn đọc. Để đẩy lùi vấn nạn này trong thời gian tới, các giải pháp cần được thực hiện đồng bộ, từ hoàn thiện hệ thống pháp luật đến thực thi nghiêm các quy định liên quan đến nâng cao nhận thức trong cộng đồng về vấn đề bảo vệ bản quyền, nhận diện sách giả./.

Thực hiện: Vân Anh – Sỹ Thành – Quốc Hùng