Vụ tranh chấp đất đai ở xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì: Cần một bản án thấu tình đạt lý

Toàn bộ khu đất quây tôn này, cộng thêm một phần phía trong, có diện tích tổng 1.240m2, căn cứ số liệu được ghi trong sổ mục kê năm 1986 lưu tại UBND xã Liên Ninh, là tài sản của cụ Hoàng Văn Tường, nhận thừa kế từ cha đẻ của mình, cụ Hoàng Văn Nhượng. Theo phả hệ, cụ Nhượng có ba người con trai, cụ Tường là con trai cả, được thừa kế thửa đất số 224, tờ bản đồ số 2, trong sổ đồ địa chính lập theo chỉ thị 229, TTg năm 1986 từ cụ tổ Hoàng Văn Hạ. Thửa đất này được chính quyền cũ cấp chứng thực đăng bộ - một loại giấy tờ tương đương giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, từ năm 1942. Sau này, thửa đất được thừa kế cho hai con trai của cụ Tường là Hoàng Xuân Đàm, Hoàng Trọng Luận. Kể từ đó đến thời điểm cụ Tường qua đời năm 2008, các con cháu cùng với vợ của cụ Hoàng Văn Tường, là bà Hoàng Thị Liễu (cũng có giấy tờ ghi là Hoàng Thu Liễu), là mẹ đẻ của liệt sỹ Hoàng Xuân Đàm, bà nội của ông Hoang Thanh Mạc. Ông Mạc chồng của bà Đặng Thị Ngọc, – nguyên đơn trong vụ tranh chấp đất đai tiếp tục quản lý, sử dụng không xảy ra tranh chấp với bất kì ai…

Năm 2022, tranh chấp xảy ra giữa vợ con ông Hoàng Thanh Mạc, cháu nội của cụ Hoàng Văn Tường (con trai của cụ liệt sỹ Hoàng Xuân Đàm) được Tòa án Nhân dân huyện Thanh Trì tuyên xử thửa đất số 44, diện tích 422,3m2 tách từ thửa đất số 224 theo tờ bản đồ địa chính lập theo chỉ thị 229 trước đây thuộc quyền sở hữu của bà Ngọc, vợ ông Mạc, cùng các con là anh Hoàng Quốc Tiến và chị Hoàng Thị Thu Hằng. Tuy nhiên, tại bản án số 512 ngày 18/10/2023, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội lại tuyên sửa bản án sơ thẩm, không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Ngọc. 

Theo các luật sư, điều này chỉ phù hợp một phần đối với lập luận di chúc của bà Liễu lập ngày 15/7/2005 không đủ điều kiện pháp lý do ông Tường qua đời không để lại di chúc, nên bà Liễu không đủ điều kiện di chúc lại tài sản cho các con, nhưng tòa án cần xem xét lại hai điểm sau:

Thứ nhất, ông Tường qua đời không để lại di chúc nhưng các hàng thừa kế thứ nhất của ông, bao gồm cha mẹ, con cái đều đã chết hoặc đồng thuận với việc chia thừa kế cho các hàng thừa kế tiếp theo, kể cả trường hợp của ông Đàm, sau đó đến ông Mạc và bà Ngọc;

Thứ hai, đối với tờ san thư mà bị đơn trong vụ khởi kiện tranh chấp thửa đất số 44 thuộc địa bàn xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, các ông Hoàng Văn Cánh cùng Hoàng Văn Quảng – con trai trưởng và thứ của cụ Hoàng Văn Vượng, cháu nội của cụ Hoàng Văn Hạ, còn gọi là cụ tổ Hạ, công bố năm 2004, cần được xác minh lại mức độ xác thực. Hai ông Cánh, Quảng, thuộc chi dưới, theo phân nhánh phả hệ không thuộc hàng thừa kế trực tiếp của cụ Hoàng Văn Tường. 

Thứ ba, tòa phúc thẩm không tuyên thửa đất số 44 cho các ông Cánh, Quảng nên việc hai ông này lập hàng rào tôn hoàn toàn không đúng với các quy định của pháp luật.