Thấp thoáng nón tày Định Hóa

Như là sắc áo chàm hay chiếc đàn tính, nón lá là một vật dụng không thể thiếu trong đời sống của người Tày ở vùng Định Hóa, Thái Nguyên. Được gọi bằng cái tên “nón Tày”. Chiếc nón phản ánh những thói quen trong đời sống và quan niệm của người Tày ở vùng đất này bao đời nay.

Nếu như nón Bắc Bộ được lợp bằng lá nón thì ở vùng “rừng cọ, đồi chè” Định Hóa, Thái Nguyên, nón được lợp bằng lá cọ.

Bản làng của người Tày ở Định Hóa thường gắn liền với những đồi cọ hàng chục, hàng trăm năm tuổi, những tàu lá cọ to vươn cao đan dày che kín những cánh rừng bát ngát. Những người phụ nữ Tày thường tranh thủ trên đường đi nương rẫy, qua những đồi cọ, chặt lấy vài tấm lá đem về làm nón. Lá cọ được chọn phải là loại lá bánh tẻ, không quá non hay quá già, độ to bản phải vừa đủ một lớp nón, không được nhỏ quá hay to quá, đem về hong phần cuống qua lửa, đem phơi 2 nắng 3 sương rồi cất vào nơi thoáng mát.

Dùng lá cọ để lợp nón thì chẳng lo mưa nắng bởi lá cọ bền chắc lại dày dặn. Nón Tày lợp lá cọ phải dùng được vài năm, rất hợp với khí hậu của vùng núi non này.

Thực hiện: Nguyên Hạnh - Lê Liên - Trọng Đại