Những câu hát đúm giao duyên, đối đáp có vần có điệu này đã gắn với tiềm thức của người dân đảo Hà Nam, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quang Ninh từ bao đời nay. Những câu hát được cất lên như một món ăn tinh thần để xua đi những mệt nhọc, vất vả trong cuộc sống, đặc biệt trong buổi ban đầu, khi những người con từ kinh thành Thăng Long xưa đã mang những câu hát này đến với đảo Hà Nam trong quá trình quai đê lấn biển, gây dựng xóm làng vào thế kỷ 15. Bề dày về lịch sử, văn hóa, kiến trúc... của vùng đảo Hà Nam có lẽ cũng bắt nguồn từ đó.
Cho đến ngày nay, vùng đảo này còn lưu giữ được tới hơn 100 di tích lịch sử, trong đó có khoảng 30 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, cấp tỉnh. Nhiều lễ hội, nhiều nét đẹp văn hóa dân gian, phong tục tập quán của làng Việt cổ mang đậm tinh thần văn hóa đặc sắc của thành Thăng Long xưa vẫn đang được con cháu kế thừa và phát huy. Một vùng quê còn bảo tồn gần như nguyên vẹn những giá trị văn hóa và được mệnh danh là “miền di tích và lễ hội”...
Xem lại: Bền lâu sức sống ví, giặm
Xem lại: Sức sống nghề hoa cây cảnh Nghi Ân