Những bàn tay gìn giữ sắc màu Trung thu truyền thống

Trong không gian của ngôi nhà di sản 87 Mã Mây, một ngôi nhà cổ lưu giữ nét đẹp Hà Nội xưa, ngày hôm nay được mang thêm những sắc màu Trung thu. Đó là hình ảnh trang trí những đồ chơi dân gian như chiếc đèn ông sao, đèn con cua, đèn cá chép, đèn tôm, đèn thỏ, đèn kéo quân, mặt nạ giấy bồi... Đặc biệt là mâm cỗ Trung thu theo phong cách truyền thống được trưng bày để các em nhỏ có thể hiểu hơn về nét đẹp xưa trong phong tục đón Tết Trung thu của cha ông. Một mâm cỗ đa dạng từ đồ ăn đến đồ chơi. Nào là bánh nướng, bánh dẻo, mâm ngũ quả, các loại quả đặc trưng cho mùa đón trăng rằm. Rồi đến những đồ chơi được làm thủ công. Đó là đèn ông sao nhiều sắc màu, là ông tiến sĩ giấy thể hiện cho ước vọng học hành thành tài của cha mẹ đối với con trẻ. Những đồ chơi dân gian này tuy mộc mạc nhưng lại giàu giá trị văn hóa truyền thống.

Từ những vật liệu thân thiện trong đời sống như tre nứa, đến những miếng giấy đủ sắc màu, rồi hồ dán là có thể làm ra những món đồ chơi mộc mạc nhưng mang trong đó là nét đẹp văn hóa dân tộc. Những thanh tre được chẻ nhỏ, vót mỏng thành nan để làm khung. Các nan tre được kết nối với nhau tạo thành hình những chiếc đèn ông sao năm cánh. Dù có kích cỡ nhỏ hay to, mỗi chiếc đèn ông sao đều được người thợ căn chỉnh sao cho cân đối. Từng chi tiết trên sản phẩm đều được chăm chút sao cho hài hòa. 

Mỗi dịp Trung thu, các đồ chơi con giống bột nhỏ xinh này lại gợi nhắc nhiều kỷ niệm tuổi thơ cho bao thế hệ. Ngày nay, các nghệ nhân còn dày công phục dựng những mẫu đã bị thất truyền ở nhiều địa phương khác, đồng thời phát triển những con giống bột mang đậm tính dân gian đòi hỏi kỹ thuật và mỹ thuật cao hơn. 

Mỗi đồ chơi Trung thu truyền thống được tạo hình vừa mộc mạc, vừa tinh xảo, toát lên cái duyên, cái đẹp mang đậm chất dân gian, hồn dân tộc, thể hiện đời sống văn hóa tinh thần hồn hậu, yêu cái đẹp của nhân dân ta. Những đồ chơi Trung thu truyền thống vẫn có chỗ đứng riêng trong đời sống người Việt. Với những nỗ lực không mệt mỏi, dành niềm đam mê sáng tạo bền bỉ, các nghệ nhân của Hà Nội chính là những người gìn giữ nét đẹp văn hóa dân gian đã có lúc tưởng chừng bị mai một để các giá trị truyền thống tiếp tục được lan tỏa và có sức sống mới trong cuộc sống hôm nay./.

Thực hiện: Việt Hoa – Trọng Đại