Đền Sinh – Đền Hóa và huyền thoại về Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên

Vùng đất Chí Linh, Hải Dương là vùng đất “địa linh, nhân kiệt”, nơi sản sinh và hội tụ nhiều danh nhân, danh tướng, danh sư cùng những sự tích cả lịch sử và dã sử tạo lên một hệ thống di tích linh thiêng với sự đa dạng trong tín ngưỡng thờ Phật, thờ Mẫu, thờ Thánh, một trong số đó là cụm di tích Đền Sinh – Đền Hóa . Đền Sinh thờ Đức Thánh Mẫu và nơi sinh Đức Thánh Phi Bồng Hiệu thiên, Đền Hóa thờ nơi thiên thần danh tướng tạ thế vì lẽ đó nên 2 ngôi đền gắn liền với nhau trong một không gian văn hóa phong tục tín ngưỡng suốt bao đời nay.

Đền Sinh – Đền Hoá nằm ở thôn An Mô, xã Lê Lợi, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Cụm di tích thờ Thiên Thần Phi Bồng Hiệu Thiên và thờ Mẫu Thạch Linh, gắn với truyền thuyết về Đức Thánh Mẫu Thạch Linh hạ sinh Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên trên một tảng đá lớn.

Trải qua nhiều thế kỷ với sự tàn phá của thiên nhiên, Đền Sinh Đền Hóa không còn được nguyên vẹn mà đã được trùng tu sửa chữa nhiều lần. Lần trùng tu với quy mô lớn nhất là vào thời nhà Nguyễn và được bảo tồn đến ngày nay.

Tọa lạc trên sườn đông núi Ngũ Nhạc giữa rừng cây quanh năm xào xạc tiếng lá, vi vu thông reo, và dòng suối róc rách, kiến trúc Đền Sinh khá khiêm tốn, nhưng lại có sự bề thế nhờ được bao bọc bởi rừng cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi và dòng suối với những tảng đá tròn lớn.

Xung quanh sự sinh – hóa của Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên cũng có 2 truyền thuyết, ngoài truyền thuyết về việc Ngài được sinh ra từ phiến đá Mẫu Thạch Linh và hóa ngay trong cùng một canh giờ, còn có truyền thuyết về tướng quân Chu Phúc Uy, người từng giúp Lý Nam Đế chống lại quân Lương hồi thế kỷ thứ 6, sau được phong là Phi Tướng. Người dân cho rằng Phi Tướng Chu Phúc Uy là hiện thân của Đức Thánh Phi Bồng Hiệu Thiên, nên đã lập tượng thờ ông ở Đền Hóa và thờ mẹ ông  - bà Hoàng Thị Ba ở Đền Sinh. 

Lịch sử đã trải qua hơn 1 ngàn năm kể từ khi có Đền Sinh Đền Hóa trên mảnh đất An Mô, xã Lê Lợi . Nơi đây vẫn là niềm tin, điểm tựa vững chắc cho bao thế hệ người Việt trong chống giặc ngoại xâm cũng như trong xây dựng quê hương đất nước. Với Đền Sinh – Đền Hóa, vùng đất địa linh nhân kiệt Chí Linh được mở rộng thêm không gian kết nối văn hóa tâm linh độc đáo với những huyền thoại đẹp trong lịch sử của dân tộc./.

Thực hiện: Phạm Hằng - Trọng Đại - Thùy Linh