Gốm Giang Cao – Nghệ thuật tạo từ đất 

Làng gốm Giang Cao có nhiều sản phẩm với các dòng men đặc trưng. Có thể kể đến như men rạn, men ngọc, men tràm (lam). Mỗi dòng men đòi hỏi tay nghề và kỹ thuật khó nhất định. Ở Giang Cao tráng men có nhiều hình thức như phun men, dội men lên bề mặt cốt gốm cỡ lớn, nhúng men đối với loại gốm nhỏ.

Hiện nay theo yêu cầu sản xuất gốm công nghiệp hay mỹ nghệ, người thợ gốm ở Giang Cao có thể đắp nặn một sản phẩm mẫu để đổ khuôn thạch cao phục vụ cho việc sản xuất hàng loạt. Về kỹ thuật trang trí có thể đắp nổi, khoét chìm, điêu khắc đường nét hoặc vẽ hoa văn. Khi vẽ, người thợ dùng bút lông vẽ trực tiếp trên nền mộc các hoa văn họa tiết. Người thợ phải có tay nghề cao vẽ hoa văn họa tiết hài hòa với dáng gốm.

Thời gian gần đây, nghệ nhân, người thợ của làng gốm Giang Cao áp dụng kỹ thuật vẽ vàng phối cảnh cho một sản phẩm tạo vẻ đẹp và chất lượng cao hơn. Vẽ vàng đòi hỏi tính cầu kỳ hơn, ngoài vẽ còn phải hấp và nung ở nhiệt độ trên 800 độ C cho vàng lẫn vào men tạo sự tinh tế, hài hòa của một sản phẩm.

Người dân làng gốm Giang Cao có sự nhạy bén thị trường tốt và thế mạnh trong việc tìm hiểu nhu cầu thực tế của khách hàng. Họ lại rất năng động, sáng tạo và không ngại thử nghiệm cái mới. Vì vậy, bên cạnh dòng sản phẩm gốm truyền thống, những năm gần đây, nhiều nghệ nhân, người thợ của Giang Cao phát triển sản xuất gốm kiến trúc, nổi bật với hai dòng sản phẩm ngói âm dương và nghệ thuật ghép mảnh gốm mosaic. Nghệ thuật ghép mảnh gốm là sáng tạo được làm dựa trên chất liệu và bí quyết truyền thống kết hợp với phương pháp hiện đại để tạo ra các sản phẩm mang tính mỹ thuật cao. Một sản phẩm ghép gốm trải qua rất nhiều công đoạn cầu kỳ, chi tiết, không chỉ đòi hỏi tính sáng tạo mà còn tỉ mẩn và cẩn thận trong từng khâu, tuân thủ nguyên tắc tạo sản phẩm của làng nghề truyền thống.

Các sản phẩm gốm ghép mảnh rất đa dạng, từ tranh cho đến đồ gia dụng, trang trí nội thất đã góp phần tạo không gian đa dạng màu sắc và sống động, mang tính thẩm mỹ cao.

Với tình yêu nghề gốm sứ cổ truyền, những nghệ nhân, người thợ làng Giang Cao không ngừng nâng cao ta nghề, không chỉ nghiên cứu, phục chế những dòng men cổ của cha ông, mà còn luôn luôn sáng tạo, ứng dụng công nghệ để tạo ra sản phẩm mới. Đó là những sản phẩm gốm chứa đựng nét tài hoa, cũng như tâm hồn và tình yêu cái đẹp của mỗi người dân làng Giang Cao./.

Thực hiện: Huyền Trang – Hoàng Thuyên