Cụm di tích Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng: Nơi lưu dấu vết vương triều Cố đô
Nằm trên khuôn viên rộng khoảng gần 3.000m2, đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng kiến trúc theo kiểu “Tiền nhất hậu đinh” với những chi tiết đơn giản nhưng rất tinh tế. Từ cổng lớn đền đi vào qua hồ bán nguyệt hình cánh cung. Sau hồ bán nguyệt là bức bình phong được chạm khắc nổi hình con hổ lao xuống núi. Bước vào sân đền, bên phải có một miếu thờ quay hướng Bắc thờ nhị vị công chúa. Bên trái có một miếu thờ quay hướng Tây, thờ Tam Quận Công. Đặc biệt, giữa sân đền là sập long sàng được làm từ đá, tượng trưng cho uy quyền Nhà Vua ngự triều.
Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng gồm 3 tòa Tiền bái, Trung đường tạo thành chữ “Nhị” Hán tự, phía sau là Hậu cung.
Đến thăm Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng ở xã Gia Phương, du khách sẽ ghé thăm quần thể Lăng phát tích Vua Đinh Tiên Hoàng và chùa Kỳ Lân thuộc thôn Hoài Lai, cách đền thờ Vua Đinh khoảng 10km. Lăng phát tích vua Đinh Tiên Hoàng là nơi yên nghỉ của Đinh Công Trứ cùng các bậc tiền hiền nhà Đinh. Tương truyền, ông Đinh Công Trứ, thân phụ của Đinh Tiên Hoàng là quan thứ sử thời nhà Ngô thấy cảnh đẹp đã mang mộ của ông nội nhà vua an táng tại ngai này. Đây được coi là nơi đắc địa, một điểm hội tụ được mọi khí thiêng của trời đất, sông núi.
Ngày 8 tháng 9 năm 1993, đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng ở xã Gia Phương đã được cấp bằng công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Hàng năm, cứ vào dịp lễ hội ngày mùng 9, 10 tháng ba âm lịch, người dân thôn Văn Bòng, xã Gia Phương, huyện Gia Viễn mở lễ hội đền để tưởng nhớ và lưu truyền về công lao to lớn của vị hoàng đế đầu tiên của Việt Nam sau thời Bắc thuộc.
Để phát triển các thế mạnh về địa lí và lịch sử, UBND huyện Gia Viễn mở chương trình tour "Tìm về cội nguồn" kết nối 5 điểm du lịch trong đó có Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng, lăng Phát tích - chùa Kỳ Lân.
Đền thờ vua Đinh cùng quần thể Lăng phát tích vua Đinh Tiên Hoàng và chùa Kỳ Lân không chỉ là biểu tượng cho sự tôn kính, biết ơn của nhân dân đối với vị vua có công lớn trong việc xây dựng, bảo vệ đất nước mà còn là nơi du khách được chiêm ngưỡng những dấu vết của vương triều xưa - niềm tự hào của nhà nước phong kiến tập quyền đầu tiên sau nghìn năm Bắc thuộc.
Thực hiện: Hồng Thúy - Vũ Vy - Trọng Đại
