Chùa Tảo Sách hay còn được gọi là Tào Sách, tên chữ là Linh Sơn Tự, được xây dựng vào khoảng thế kỉ thứ 16 trên đường Lạc Long Quân, phường Nhật Tân, quận Tây Hồ ngày nay. Xét về mặt kiến trúc, dù đã trải qua hơn 600 năm tuổi với nhiều thăng trầm nhưng chùa Tảo Sách vẫn giữ được đầy đủ vẻ cổ kính của một ngôi chùa truyền thống với tam quan sừng sững, toà tam bảo uy nghi, gác chuông, nhà thờ Tổ, trai phòng, nhà thờ Mẫu…

Chùa Tảo Sách một mặt hướng ra hồ Tây quanh năm mênh mang sóng nước. Chẳng biết do vô tình hay hữu ý mà kiến trúc của Tảo Sách tự lại hoà hợp với cảnh sắc hồ Tây êm đềm đến thế. Tất cả tạo nên một bức tranh vừa thanh tịnh lại hiền hoà tươi mát khiến cho bất kì ai khi bước chân vào chùa đều cảm thấy lòng mình an yên đến lạ.

Theo sách “Tây Hồ Chí” và “Thăng Long cổ tích khảo”, chùa có nguồn gốc liên quan đến hoàng tử Uy Linh Lang, con trai thứ 7 của vua Trần Nhân Tông (trị vì 1279 - 1293). Hoàng tử sống với mẹ là Chiêu Minh phu nhân ở phường Nhật Chiêu (nay là phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà Nội), từ nhỏ đã ham đọc sách. Hoàng tử cho lập một nhà nhỏ ven hồ làm nơi đọc sách, cùng bạn bè rèn văn, luyện võ, du thuyền thưởng trăng, ngâm vịnh thi phú, xa lánh chính sự. 

Khi nhà Nguyên sang xâm lược nước ta lần thứ 3, hoàng tử Linh Lang dựng cờ, chiêu mộ dân binh, xin vua cho xuất chinh dẹp giặc và đã lập được nhiều chiến công. Sau này, để ghi nhớ dấu tích hoạt động của hoàng tử Uy Linh Lang, dân làng dựng một thảo am trên nền nhà đọc sách ven hồ. Tên chùa “Tảo Sách” nghĩa là đọc sách buổi sớm mai cũng từ đó mà ra.

Theo quy luật vô thường sinh, trụ, dị, diệt, năm 2011, chùa Tảo Sách bất ngờ hứng chịu cơn hoả hoạn thiêu rụi nhiều công trình của chùa, trong đó có chùa Tam Bảo. Bằng sự chung tay của cả cộng đồng, bằng tấm lòng của những người con hướng Phật, trên nền của tro tàn, chùa Tảo Sách đã được phục dựng lại, cổ kính và uy nghi như xưa. Để ngày hôm nay, bên bờ hồ Tây lộng gió, trên long mạch linh thiêng ngàn đời, vẫn có một ngôi chùa mặt quay ra hồ uy nghi mà bình dị. Để đôi câu đối trong chùa vẫn được du khách ngân nga mỗi khi có dịp ghé qua:

“Tào Sách thanh phong thiên cổ danh lam quang hữu vĩnh

Tây Hồ minh nguyệt tứ thời cảnh chí ánh vô biên”

Mời quý vị xem lại các chương trình đã phát sóng trên kênh Vietnam Journey tại đây.