Là gia đình có truyền thống làm bánh ú nước tro từ bao đời nay, những ngày này, chị Lý Thị Thu Trang ở ấp Phú Hữu, xã Phú Tâm, đang tất bật cho việc gói bánh ú nước tro để bán ra thị trường. Mỗi ngày, chị gói từ 4.000 - 5.000 cái bánh, bán ở các tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang, TP Hồ Chí Minh….với giá bán cho thương lái từ 20.000 - 25.000 đồng/10 cái, tùy vào thời điểm. 

Chị Lý Thị Thu Trang, cho biết: “Muốn làm được bánh ngon thì mình chọn kỹ từ đậu, nước tro đem đi quậy lấy nước trong đem ngâm với nếp xong rồi mình mới rửa lại với nước sạch từ 7 đến 8 nước, để cho ráo rồi đem đi gói, bánh ngon phần lớn là do lá, một ngày làm khoảng 2.000 cái bánh. Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nguyên liệu phải chọn có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng”.

Người dân xã Phú Tâm, huyện Châu Thành, Sóc Trăng tất bật gói bánh ú nước tro 

Còn hộ chị Ngô Thị Hoa Lan cùng ngụ ấp Phú Hữu, xã Phú Tâm, có hơn 25 năm làm nghề gói bánh ú nước tro để bán vào dịp mùng 5/5 Âm lịch hàng năm. Chị Lan cho biết, muốn làm được bánh ngon thì khâu chọn nếp và ngâm nếp là quan trọng nhất. Vì vậy, bánh của chị khi ra lò được thương lái lấy hết. Bước vào mùa gói bánh ú nước tro phục vụ Tết Đoan Ngọ, mỗi ngày chị gói từ 4.000 - 5.000 cái. Riêng những ngày thường chị vẫn làm để bán ra thị trường, mỗi ngày từ 1.000 - 2.000 cái.

"Tôi đam mê nghề bánh, tôi học hỏi từ người kế bên nhà cũng là bà con, làm bánh này rất là nhiều công đoạn, kể ra thì khâu quan trọng nhất là khâu làm nếp, mình lấy tro lò than đước, mình đem ngâm nếp, sau khi ngâm 2 đêm, nhưng trong 2 đêm mình phải thay nước 4 lần. Còn khâu nhân thì đem đi xào. Lò mình bán lâu năm nên có tiếng, mối hàng lấy đi bán, mấy người ăn người ta cũng thích nên càng lâu năm càng bán được nhiều”, chị Lan chia sẻ.

Loại bánh này được gói nhiều phục vụ thị trường dịp Tết Đoan Ngọ hàng năm 

Để gói bánh ú nước tro người gói phải chuẩn bị các công đoạn từ lấy tro từ lò than đước, ngâm lấy nước trong, rồi đem ngâm qua nếp từ 2 - 3 ngày, chuẩn bị lá tre, ngâm đậu xanh làm nhân bánh, gói bánh... Trung bình thời gian luộc bánh khoảng từ 2,5 - 3 tiếng. Khi bánh chín phải vớt ra ngâm qua nước lạnh để bánh nguội tuyệt đối. Sau đó, treo lên thật ráo, giúp bánh có thể để được lâu và giữ được hương vị thơm ngon.

Hiện toàn xã Phú Tâm có gần 10 hộ gói bánh ú nước tro để bán vào dịp Tết Đoan Ngọ mùng 5/5 Âm lịch hàng năm, tập trung ở các ấp ấp Phú Thành, ấp Phú Hữu và ấp Thọ Hòa Đông A. Ông Phạm Văn Tí, Chủ tịch UBND xã  Phú Tâm cho biết: "Xã Phú Tâm có ngành nghề truyền thống là gói bánh ú nước tro, nhân dịp Tết Đoan Ngọ sắp tới các hộ đang đẩy mạnh việc sản xuất. Trong thời gian qua, UBND xã Phú Tâm cũng đã thường xuyên kiểm tra và vận động các hộ thực hiện công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, qua kiểm tra các hộ chấp hành nghiêm việc thực hiện đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong khâu sản xuất để phục vụ cho bà con".

Không chỉ bán trong tỉnh, bánh ú nước tro của bà con ở Phú Tâm còn bán ở các tỉnh, thành khác

Theo quan niệm của dân gian, Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, người Việt thường chuẩn bị lễ cúng, thắp hương tạ ơn trời đất ban cho mùa màng bội thu và cầu mong sâu bọ không phát triển để cây cối đơm hoa kết trái tươi tốt. 

Dịp này, bánh ú nước tro cũng là một trong những món ăn được nhiều người ưa chuộng tìm mua. Còn ít ngày nữa là đến Tết Đoan Ngọ, các hộ làm bánh tại xã Phú Tâm đang tất bật làm ra những bánh ú nước tro chất lượng để bán ra thị trường nhân dịp mùng 5/5 năm nay. Đây cũng là dịp gìn giữ và phát huy nét văn hóa ẩm thực độc đáo của người Việt mỗi dịp Tết Đoan Ngọ hàng năm.

Thạch Hồng/VOV ĐBSCL