Công viên địa chất Đắk Nông có diện tích khoảng 2.000km2, nằm trải dài trên địa bàn 6 huyện, thị xã gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thị xã Gia Nghĩa của tỉnh Đăk Nông. Với 55 điểm di sản địa chất, trong đó có 7 điểm di sản địa chất tầm quốc tế, công viên này hội tụ tất cả các giá trị tiêu biểu cả về địa chất, địa mạo, văn hóa cũng như đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực.
Vẻ đẹp huyền bí ẩn giấu trong những hang động
Điểm nổi bật nhất trong Công viên địa chất này là hệ thống hang động núi lửa phân bố khu vực dọc sông Krông Nô được phát hiện từ năm 2007, hoàn toàn hoang sơ, chưa có sự tác động của con người. Hệ thống này có hàng chục hang động lớn nhỏ khác nhau, với tổng chiều dài khoảng 25 km từ miệng núi lửa Buôn Choáh dọc theo sông Sêrêpốk đến khu vực thác Đray Sáp.
Các nhà khoa học Việt Nam và Nhật bản đánh giá hệ thống hang động núi lửa Krông Nô là hang động dung nham dài và đẹp nhất Đông Nam Á. Bên trong các hang động có nhiều cấu tạo đặc trưng của quá trình phun trào núi lửa như ngấn dung nham, dòng chảy dung nham, hố sụt cùng các di tích thực vật và quá trình đông cứng dung nham bazan xảy ra cách đây hàng triệu năm
Ông La Thế Phúc, Nguyên Giám đốc Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam nhận định “Đây là vùng rất là niềm năng về di sản. Về di sản địa chất, có nhiều di sản có tiềm năng nổi trội, đa dạng. Ví dụ như hệ thống miệng núi lửa ở đèo 52, nó là độc nhất vô nhị ở Tây Nguyên. Mỗi một núi lửa được hình thành trong điều kiện địa chất khác nhau, lại mang ý nghĩa khác nhau về mặt di sản.”
Sự hùng vĩ của hang động núi lửa Krông Nô
Giá trị lớn nhất của hệ thống hang động núi lửa Krông Nô là có nhiều di vật khảo cổ là bằng chứng con người tiền sử sinh sống tại đây từ hậu kỳ đồ đá cũ (6.000 năm) đến hậu kỳ đá mới và sơ kỳ kim khí (4.000 đến 3.000 năm trước công nguyên). Những phát hiện khảo cổ học này cho thấy một loại hình cư trú mới của cư dân tiền sử ở vùng đất đỏ basalt Tây Nguyên, từ đó mở ra một hướng nghiên cứu mới về khảo cổ học hang động núi lửa ở Việt Nam và cả khu vực Đông Nam Á.
Nếu những ngọn núi lửa hùng vĩ và những thác nước tuyệt đẹp, hệ thống hang động núi lửa bazan vô vùng độc đáo dài nhất khu vực Đông Nam Á làm nên tuyến du lịch độc đáo thứ nhất ở Công viên địa chất Đắk Nông thì những giá trị khác cũng khiến cho Công viên địa chất Đắk Nông là địa danh đáng khám phá.
Công viên địa chất Đắk Nông cho đến nay hoàn toàn hội đủ tiêu chí của UNESCO để trở thành công viên địa chất toàn cầu cả về địa chất, địa mạo, văn hóa cũng như đa dạng sinh học đặc trưng. Ý thức được điều này, Ban Quản lý Công viên Địa chất Đắk Nông đã phối hợp với các sở ban ngành và các địa phương để triển khai nhiều đợt tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức về di sản địa chất, cách bảo vệ, phát huy giá trị di sản đến người dân, qua đó giúp người dân tiếp cận mô hình bảo tồn và phát triển Công viên Địa chất Đắk Nông một cách đầy đủ nhất, đồng thời quảng bá hình ảnh Công viên đến với bạn bè trong nước và quốc tế.
Thu Hoa/ VOV5
