Nối tiếp thành công của bộ sưu tập 2022 bức tượng và phù điêu hổ, năm nay, họa sĩ Nguyễn Tấn Phát cho ra mắt bộ sưu tập 2023 mèo độc bản với hai chủ đề chính là: Hình tượng mèo hiện thực với các bức tượng hình dáng như thật và chủ đề cách điệu, đưa hình tượng mèo về các hình khối đơn giản khúc triết, phù hợp với nội thất hiện đại.

Để tạo nên sản phẩm mèo độc bản, nghệ nhân Phát phải thực hiện rất nhiều công đoạn khác nhau. Đặc biệt, tất cả các công đoạn đều được làm bằng tay.

Để hoàn thiện một con mèo độc bản, công đoạn đầu tiên là lên ý tưởng, rồi đục, đẽo tạo dáng cho khối gỗ, sau đó phủ lên nhiều lớp sơn, phơi khô, đánh bóng, khảm trai, vẽ tạo tác... 

Sau khi được quét lớp sơn mài, các sản phẩm tiếp tục được khảm vỏ trứng trang trí hoặc khảm vỏ trai. Được biết lý do anh chọn 2 loại vật liệu trên để khảm là vì xem đó như một cách để kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường.

“Tổng thời gian lên ý tưởng đến khi hoàn thiện mất khoảng từ 30-40 ngày, tùy thuộc vào thời gian các lớp sơn khô. Thông thường các bức tượng đều được phủ 10 lớp sơn”, anh Phát nói.

Các bức tượng, phù điêu hình tượng mèo trong bộ sưu tập lần này được họa sĩ Phát làm từ gỗ mít, đá ong phủ sơn mài. Đây là những nguyên liệu quen thuộc ở vùng trung du Sơn Tây - nơi họa sĩ sinh ra và lớn lên.

Vì được làm thủ công hoàn toàn nên mỗi con sẽ là một phiên bản khác biệt với những đường nét, hoa văn, màu sắc, kích thước vả thần thái không giống nhau.

Điều đặc biệt trong mỗi tác phẩm của mình, nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát luôn nhấn mạnh yếu tố dân gian truyền thống và văn hóa dân gian.

Anh đã sử dụng hình tượng chú mèo quen thuộc trong ca dao, trong các câu chuyện dân gian để đưa vào bộ sưu tập, tạo hình gần gũi, đáng yêu, được cách điệu, giàu giá trị sử dụng. Có khi hình tượng mèo được thiết kế là chiếc hộp, khi là lọ hoa, bàn trà, chiếc ghế.

Hình tượng chú mèo đang vẫy chân với ý nghĩa thu hút tài lộc, may mắn cho chủ nhân cũng như thêm quý nhân phù trợ và bình an cho gia chủ trong năm mới.

Nổi bậc trong bộ sưu tập lần này là bộ ghế “Bữa tiệc ngày xuân” gồm 7 chiếc, khắc họa 7 hình tượng chú mèo khác nhau, kèm theo đó là chiếc bàn có hình tượng con cá.

Trên mỗi thân ghế, nghệ nhân đã khéo léo lồng ghép hình ảnh chú mèo trong tranh Đông Hồ để giúp người xem hiểu và tiếp cận gần hơn những văn hóa dân gian. Trong ảnh là tác phẩm Đám cưới chuột, bức tranh nổi tiếng của làng tranh Đông Hồ.

Đến nay, nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát đã làm được 1200 con. Anh dự kiến sẽ hoàn thành bộ sưu tập 2023 linh vật mèo để phục vụ người dân vào đúng dịp Tết Quý Mão 2023.

NGUYỄN THÚY - TÙNG LÂM