Văn hóa

Mường Lò “ươm mầm” nghệ nhân dân gian

10:05 - 04/11/2020
Vùng Mường Lò thuộc thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái được coi là đất tổ của người Thái đen miền Tây Bắc, nay là nơi sinh sống của 12 dân tộc anh em. Để lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc địa phương, thời gian qua, chính quyền các cấp, cộng đồng dân cư, trường học ở Nghĩa Lộ đã có nhiều giải pháp hay, trong đó có việc truyền dạy cho thế hệ trẻ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Trong Lễ hội văn hóa du lịch Mường Lò những ngày tháng 10, bên cạnh những điệu xòe, bài khắp, tiếng sáo của những nghệ nhân cao tuổi, du khách không khỏi bất ngờ khi thấy các em thiếu niên, nhi đồng biểu diễn những màn nghệ thuật đặc sắc. Những điệu múa của dân tộc Khơ Mú, dân tộc Mường… được các em diễn thuần thục và tự nhiên như một nghệ nhân thực thụ.

Em Lò Thị Bích Ngọc ở bản Mớ, xã Hạnh Sơn, thị xã Nghĩa Lộ cho biết, em được bà và mẹ dạy cho các điệu múa, rồi được các cô, các chị ở đội văn nghệ chỉ bảo. Ở trường học, các thầy cô cũng chỉ dạy các em rất tỉ mỉ: "Ban đầu em cũng thấy khó nhưng các thầy cô, các bác, các chị và cả mẹ dạy rất tỉ mỉ nên giờ chúng em cũng thông thạo".

Các em thiếu nhi được chỉ dạy các điệu dân vũ ngay từ bé 

Bên cạnh truyền dạy các điệu múa, các bé gái còn được chị em phụ nữ ở các xã, phường dạy cách thêu thùa, may vá... để biết cách tạo nên những sắc màu thổ cẩm đẹp mắt. Phức tạp hơn là những sản phẩm được du khách yêu thích như: trang phục dân tộc, đồ lưu niệm... Từ đây, khi trưởng thành, các em không chỉ có thể làm đẹp cho bản thân, vun đắp gia đình mà còn giữ gìn được bản sắc dân tộc mình, phát triển nghề thủ công, may mặc ở địa phương. 

Các em cũng được học cách làm các sản phẩm thủ công truyền thống

Được hướng dẫn chế biến các món ăn đặc sắc

Chị Lò Thị Uân, xã Hạnh Sơn, thị xã Nghĩa Lộ cho biết, việc truyền dạy cho con cháu tương đối thuận lợi vì các cháu có sự đam mê: "Ngoài giờ các cháu học ở trường thì chúng tôi tranh thủ chỉ dạy cho các cháu. Các cháu giờ nhanh nhẹn, thông minh nên tiếp thu nhanh, nắm bắt rất tốt".

Ngoài dạy các hoạt động văn hóa, thị xã Nghĩa Lộ cũng hướng dẫn các xã, phường, trường học dạy chữ Thái cổ cho các em thiếu niên, nhi đồng. Dù khó nhưng các lớp học đều rất đông học sinh tham gia. Cô giáo Đặng Thị Hồng Ánh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Hoàng Văn Thụ, Thị xã Nghĩa Lộ cho biết, phần lớn học sinh nhà trường là con em đồng bào các dân tộc thiểu số và các em đều rất hào hứng học hỏi.

Một lớp học chữ Thái cổ có rất đông học sinh tham gia 

"Chữ Thái rất là khó chính vì thế nhà trường đã mời các nghệ nhân đến giúp đỡ nhà trường dạy các em học sinh. Hiện nay, kể cả người Thái biết được chữ Thái cổ rất ít, chính vì thế thông qua việc này, chúng tôi mong muốn giáo dục các em học sinh yêu văn hóa của dân tộc mình cũng như của các dân tộc khác, bảo tồn để giữ gìn các nét đẹp văn hóa" - cô Hồng Ánh chia sẻ.

Ở Mường Lò, Nghĩa Lộ, hiện nay các em học sinh nam cũng được các nghệ nhân truyền dạy chế tác nhạc cụ dân tộc; gia đình và cộng đồng cũng chú trọng dạy con em mình cách thức chế biến các món ăn dân tộc đặc sắc để không chỉ phục vụ gia đình mà còn đáp ứng nhu cầu của du khách… Có thể thấy, một lớp nghệ nhân mới yêu văn hóa dân tộc đang từng ngày phát triển ở vùng đất Mường Lò.

Các thiếu em học sinh nam được dạy cách chế tác nhạc cụ dân tộc 

Đinh Tuấn/VOV Tây Bắc