Với đồng bào dân tộc Chu Ru, Cil, Cơ-ho…Tây Nguyên, khi mùa xuân về, khi hoa cà phê nở trắng, hoa pơlang đỏ thắm rực rỡ, những con ong bay đi lấy mật thì cũng là lúc khắp các bản làng sẽ rạo rực vào mùa cưới, mùa bắt chồng của những thiếu nữ đến tuổi cập kê.

Theo phong tục, lễ bắt chồng thường thực hiện vào ban đêm. Khi thích một chàng trai nào đó, cô gái sẽ về thông báo với gia đình và dòng họ. Trong ba tháng mùa xuân, gia đình nhà gái sẽ đến nhà trai dạm hỏi. Nếu cả hai dòng họ đồng ý, buôn làng sẽ tổ chức “Đêm hội bắt chồng”. Cô gái sẽ đeo nhẫn vào tay người con trai vào một đêm đẹp trời, gọi là đêm thiêng. 

Cặp nhẫn hay còn gọi là cặp Srí, là tín vật thiêng liêng nhất của lễ hội. Để làm nên cặp nhẫn cưới này phải mất rất nhiều công sức. Vật liệu chính là bạc, sáp ong, phân trâu và một ít đất sét lấy trong rừng già. Người Tây Nguyên quan niệm con trâu là một vật linh thiêng và mang biểu tượng của sự đầm ấm, sung túc, còn sáp ong thể hiện sự chăm chỉ, cần mẫn.

Cặp Srí, tín vật thiêng liêng của đôi nam nữ. Ảnh: Quehuong

Trường hợp người con trai không thích có thể tháo nhẫn trả lại, đến 7 ngày sau, cô gái lại chọn một đêm đẹp trời đến đeo nhẫn cho chàng trai và cứ thế cho đến khi chàng trai chấp nhận thì đám cưới diễn ra.

Vào ngày cưới, chàng trai và cô gái rút nhẫn ra hôn nhẫn và đeo lại cho nhau. Xung quanh là người thân và dân làng tổ chức đánh chiêng, cùng nhau uống rượu và múa hát. Sau lễ cưới 7 ngày, cô gái tháo nhẫn đưa mẹ chồng cất giữ và ngược lại, nhẫn của chàng trai do mẹ cô gái cất giữ.

Chàng trai sẽ ở rể trong năm đầu tiên, sau đó có thể lựa chọn ở riêng hay ở chung với bố mẹ. Nhưng dù là ở chung hay riêng thì đôi vợ chồng vẫn luôn yêu thương nhau, giữ tròn đạo hiếu với hai bên gia đình.

Thực hiện các nghi thức của buổi lễ. Ảnh: Quehuong

Lễ hội bắt chồng của người Chu Ru, Cơ Ho… hiện vẫn còn được lưu giữ ở nhiều bản làng Tây Nguyên, tạo thêm dấu ấn văn hóa độc đáo, hấp dẫn cho mảnh đất mang nhiều huyền thoại. Phong tục này cũng để lại nhiều ấn tượng đẹp về văn hóa Tây Nguyên trong ký ức của du khách khi đến du xuân ở vùng đất cao nguyên dịp đầu năm.

Phạm Dương (tổng hợp)