Vụ hỏa hoạn nghiêm trọng xảy ra tối ngày 15.4 đã giáng một đòn mạnh vào "trái tim" của thủ đô Paris, Pháp, khi nhấn chìm công trình công giáo có từ thế kỷ 13 này trong ngọn lửa dữ dội. Nhà thờ Đức Bà đã không còn nguyên vẹn, khi tháp chuông chính và toàn bộ phần mái nhà được làm từ khoảng 13.000 cây sồi đã đổ sập hoàn toàn. 

Theo thị trưởng Paris, bà Anne Hidalgo thì điều may mắn là phần cấu trúc khung quan trọng nhất của nhà thờ đã được cứu vãn. Ngoài ra, nhiều tác phẩm nghệ thuật và bảo vật lịch sử quan trọng khác cũng đã được lực lượng cứu hoả cứu khỏi đám cháy. Về cơ bản, vụ cháy mặc dù gây ra thảm hoạ văn hoá nghiêm trọng nhất đối với nước Pháp kể từ sau Thế chiến II nhưng hậu quả tạm thời không bi đát như lo ngại.

Cũng rất may mắn cho Nhà thờ Đức Bà Paris là cách đây 4 ngày thì 16 bức tượng đồng nổi tiếng đặt ở phần sau của nhà thờ đã lần đầu tiên sau gần 150 năm được di dời để đem trùng tu. 

Chính vì thế nên khi hoả hoạn đánh sập tháp cao nhất của Nhà thờ và huỷ hoại toàn bộ phần mái vòm bằng gỗ phía sau thì các bức tượng này đã ở một nơi an toàn.

Bên trong nhà thờ sau vụ cháy 

Trước mắt, nước Pháp đã ngay lập tức tính đến việc khắc phục hậu quả. Phát biểu ngay trước nhà thờ Đức Bà Paris, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố sẽ tiến hành một đợt quyên góp quốc gia nhằm nhanh chóng tái tạo nhà thờ Đức Bà Paris. Ngay trong đêm 15.4, hàng chục Quỹ di sản, các hiệp hội văn hoá đã phát động quyên góp và thu về hàng trăm nghìn euro. 

Trong khi các kiến trúc sư có trong tay đủ thông tin chi tiết để tiến hành công việc khôi phục nhà thờ một cách chính xác về mặt kỹ thuật, thì cũng khó có thể đạt được sự khéo léo, tinh xảo như nguyên bản. Chẳng hạn, trong quá trình tái tạo, các trụ đá tạo nên thánh đường sẽ được cắt bằng máy móc chứ không phải bằng bàn tay của những người thợ đá như trong thế kỉ 12.

“Những công trình mang kiến trúc Gothic của thế kỉ 19-20 trông không được sống động bởi những trụ đá không có dấu vết bàn tay của những người thợ đá” - chuyên gia sử học nghệ thuật của trường ĐH Columbia Stephen Murray cho biết.

Không chỉ vậy, số lượng những cây sồi khoảng 400 năm tuổi dùng làm nguyên liệu thay thế cho phần mái vòm bị thiêu rụi của nhà thờ gần như không thể có nên Nhà thờ Đức Bà dù được phục hồi thì cũng sẽ không bao giờ trở về được nguyên trạng như trước đây. Nhưng ít nhất, tất cả mọi người, gồm từ giới chức Pháp và Châu Âu, đến người dân và du khách dường như đều đồng lòng, chung một ý chí khôi phục nhà thờ. 

Về mặt thời gian, có thể sẽ phải mất đến vài thập kỷ thì nhà thờ Đức Bà Paris mới được khôi phục hoàn toàn. Nhưng theo chuyên gia Stephen Murray, Pháp hiện là quốc gia có mạng lưới các chuyên gia bảo tồn văn hoá hàng đầu thế giới và có những công ty được trang bị đầy đủ kỹ thuật và thiết bị để thực hiện tốt quá trình phục hồi những công trình di sản. Do đó, công chúng có cơ sở để hi vọng rằng quá trình khôi phục sẽ diễn ra thuận lợi hơn trong thời gian ngắn hơn.

Anh Vũ/Vietnam Journey