Tin tức

Tục kỉng ceng chẹ: Ngày diệt sâu bọ của người Dao đỏ Yên Bái

10:22 - 23/04/2021
Với mong muốn diệt trừ các loài sâu bọ gây hại cho cây trồng ngay khi còn nằm trong trứng, hàng năm đồng bào Dao đỏ Yên Bái có một ngày kỉng ceng chẹ - ngày diệt sâu bọ.

Ngày kỉng ceng chẹ (hay còn gọi là ngày kinh trập - diệt sâu bọ) của đồng bào Dao đỏ Yên Bái thường vào một ngày của tháng 2, tháng 3 âm lịch và phải là ngày kinh trập theo lịch của người Dao. 

Đồng bào nơi đây không ai còn nhớ tục kỉng ceng chẹ có từ bao giờ, mà chỉ biết rằng theo ông bà, tổ tiên xưa, bà con sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, phụ thuộc vào tự nhiên. Vì vậy có những năm sâu bọ bùng phát gây hại, ảnh hưởng nặng nề đến năng suất cây trồng. Chính vì lẽ đó mà đồng bào đã lập ngày kỉng ceng chẹ và được duy trì đến nay, với mong muốn cây trồng xanh tốt bội thu, không bị sâu bọ gây hại.  

Các loại hạt giống được chuẩn bị 

Theo bà Triệu Thị Tiếp ở thôn 2 Túc, xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, đến ngày kỉng ceng chẹ, bà con phải chuẩn bị đầy đủ các loại hạt giống như ngô, lúa, bầu, bí, vừng, lạc, đậu, đỗ… và các hạt giống này được đưa vào chảo rang chín để sâu bọ gây hại cây trồng bị diệt trừ.
"Từ xa xưa người Dao đỏ chúng tôi đã có tục kỉng ceng chẹ. Ngày kỉng ceng chẹ thường phải dậy sớm hơn mọi khi và chuẩn bị đầy đủ những loại hạt giống gia đình thường hay gieo cấy cho vào chảo để rang với ý nghĩa diệt trừ các loại sâu bọ khi còn đang ở trong trứng để không có cơ hội bùng phát, gây hại cây trồng", bà Triệu Thị Tiếp cho biết.

Diệt trừ sâu bọ bằng cách rang chín các loại hạt giống Hạt giống sau khi được rang chín có thể ăn, vãi ra vườn rau, ruộng lúa để tiễn các loài sâu bọ. Tay vừa vãi hạt vừa nói “Hôm nay là ngày kỉng ceng chẹ, gia đình đã chuẩn bị đầy đủ hạt giống và cũng thực hiện xong việc diệt trừ sâu bọ. Vì vậy tôi xin tiễn các loài sâu bọ không được gây hại cho cây trồng của gia đình”. Sau khi thực hiện xong công việc này người phụ nữ mới cùng gia đình dùng bữa cơm sáng trước khi đi làm công việc đồng áng.

“Kỉng ceng chẹ thì không phải kiêng kỵ nghiêm ngặt như những ngày đại kỵ như thần sấm, thần gió hay ngày kiêng hổ. Ngày kỉng ceng chẹ  thì gia đình vẫn đi làm bình thường, nhưng trước khi đi làm thì nhất thiết phải riệt trừ sâu bọ tức là phải đem rang hết tất cả các loại hạt giống mà gia đình gieo trồng. Tục lệ này vẫn được gia đình, bà con hàng xóm thực hiện hàng năm”, chị Thiều Thị Sính, thôn Lũng Hà, xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái cho biết thêm.

Hạt giống được rang chín

Ngày nay, khoa học kỹ thuật càng phát triển, đồng bào người Dao đỏ Yên Bái cũng đã biết áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong phòng trừ sâu bệnh gây hại, tăng năng suất, chất lượng cây trồng. Nhưng tục kỉng ceng chẹ vẫn được bà con người Dao nơi đây phát huy, như nhắc nhở con cháu biết về một phương thức bảo vệ cây trồng trước sự gây hại của các loài sâu bọ của đồng bào mình từ thủa xa xưa.

Thiều Nghiệp / VOV Tây Bắc

Theo dõi thêm tin tức đời sống, giải trí trên TRUYỀN HÌNH VOV

                                                                    

Tin tức liên quan

Tưng bừng giải Vô địch cờ vua trẻ xuất sắc Quốc gia năm 2024 tranh cúp GIGA GIFT
Tưng bừng giải Vô địch cờ vua trẻ xuất sắc Quốc gia năm 2024 tranh cúp GIGA GIFT

06/07/2024

Sáng ngày 6/7 tại Cần Thơ, Sở Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch thành phố Cần Thơ phối hợp với Liên Đoàn Cờ Việt...

Lễ ký kết giữa Liên đoàn Cờ Việt Nam và nhãn hàng Doppelherz
Lễ ký kết giữa Liên đoàn Cờ Việt Nam và nhãn hàng Doppelherz

06/11/2023

Ngày 6/11/2023, tại Hà Nội diễn ra Lễ ký kết giữa Liên đoàn Cờ Việt Nam với Công ty Cổ phần MasterTran- nhãn...

Có gì ở Seoul Land – Công viên giải trí đầu tiên của Hàn Quốc?
Có gì ở Seoul Land – Công viên giải trí đầu tiên của Hàn Quốc?

09/10/2023

Nằm cách trung tâm thủ đô Seoul của Hàn Quốc khoảng 35 phút đi tàu điện ngầm, công viên Seoul Land nằm ở...

Ấn tượng Lễ Trao giải Tiếng hát Người làm báo mở rộng năm 2023
Ấn tượng Lễ Trao giải Tiếng hát Người làm báo mở rộng năm 2023

19/03/2023

Trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2023, tối 18/3, đêm trao giải Cuộc thi Tiếng hát Người làm báo mở rộng năm...

Nhìn lại 18 sắc màu trong đêm Chung kết Tiếng hát Người làm báo mở rộng năm 2023
Nhìn lại 18 sắc màu trong đêm Chung kết Tiếng hát Người làm báo mở rộng năm 2023

18/03/2023

Trải qua 4 tháng với nhiều vòng tuyển chọn, 18 tiết mục đặc sắc nhất đến từ 25 giọng ca chính thức tranh tài...

Phiên chợ Vùng cao và những nét đặc trưng Tây Bắc
Phiên chợ Vùng cao và những nét đặc trưng Tây Bắc

17/03/2019

“Phiên chợ vùng cao” là hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội hoa Ban lần 6 do tỉnh Điện Biên tổ chức. Tham dự...

Đắm say sắc trắng hoa sưa giữa trời Hà Nội
Đắm say sắc trắng hoa sưa giữa trời Hà Nội

22/02/2023

Thời điểm cuối tháng 2, sắc trắng tinh khôi của hoa sưa trở thành điểm nhấn phố phường Hà Nội.

Học sinh Hà Nội so tài nhảy đối kháng tại sàn đấu HBDC Konnect 2023
Học sinh Hà Nội so tài nhảy đối kháng tại sàn đấu HBDC Konnect 2023

20/02/2023

Ngày 12/2 và 19/2 vừa qua, sự kiện HBDC Konnect thuộc mùa giải High School Best Dance Crew 2023 đã diễn ra...

Hang động Huổi Cang, Huổi Đáp (Điện Biên) trở thành di tích quốc gia
Hang động Huổi Cang, Huổi Đáp (Điện Biên) trở thành di tích quốc gia

31/03/2019

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định về việc xếp hạng Di tích cấp quốc gia đối với quần thể di...

Infographics: Người dân khi bị mắc COVID-19 sẽ được hưởng những quyền lợi gì?
Infographics: Người dân khi bị mắc COVID-19 sẽ được hưởng những quyền lợi gì?

14/02/2023

Theo Thông tư 02/2023/TT-BYT sửa đổi Thông tư 15/2016/TT-BYT quy định về bệnh nghề nghiệp được hưởng bảo hiểm...

Infographics: Toàn cảnh trận động đất Thổ Nhĩ Kỳ - Syria
Infographics: Toàn cảnh trận động đất Thổ Nhĩ Kỳ - Syria

10/02/2023

Trận động đất kinh hoàng xảy ra vào rạng sáng 6/2 (giờ địa phương) tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria khiến hơn 11.000...

Hàn Quốc: Giới trẻ chạy theo trào lưu mua hàng xa xỉ theo người nổi tiếng
Hàn Quốc: Giới trẻ chạy theo trào lưu mua hàng xa xỉ theo người nổi tiếng

08/02/2023

Độ tuổi người tiêu dùng các nhãn hiệu cao cấp tại Hàn Quốc ngày một trẻ hóa khi hàng loạt thần tượng K-pop...