Anh Phàn Láo Tả, Trưởng thôn Tả Trung Hồ, xã Bản Hồ bảo với tôi: Trên thôn Tả Trung Hồ có dòng thác tuyệt đẹp, nhưng vì đường xa khó đi nên ít người biết tới.

Vượt qua đoạn đường cấp phối dài 9km từ trung tâm xã Bản Hồ, chúng tôi mới tới thôn Tả Trung Hồ. Tuy nhiên, từ đây phải đi tiếp 4km đường đất mới lên tới xóm 1, thôn Tả Trung Hồ và đi bộ 30 phút mới tới được đầu dòng suối. Xóm 1 là xóm người Dao cao nhất thôn, từ đây có thể nhìn thấy toàn cảnh thôn Tả Trung Hồ nằm bên sườn núi. Con suối ở đây đã được đập thủy điện ngăn dòng: Phía trên là đập nước sâu, trong xanh, phía dưới là dòng suối cạn trơ sỏi đá.

Thác Tả Trung Hồ giữa đại ngàn Hoàng Liên

Nhìn từ xa, chúng tôi đã thấy dòng thác bắt nguồn từ những khu rừng già cổ thụ của đại ngàn Hoàng Liên với dòng chảy lớn trắng xóa như dải lụa khổng lồ đổ xuống dưới cả trăm mét. Đặc biệt, bên cạnh dòng thác là những tràn ruộng bậc thang xanh mướt, mềm mại uốn quanh những lán gỗ đơn sơ, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Khi đến gần chân thác, chúng tôi nghe rõ hơn tiếng nước réo ầm ầm, ít thác nào ở vùng núi cao Lào Cai có dòng nước lớn và hùng vĩ như vậy. Dưới chân thác lại là dòng nước trong xanh, mát lạnh, chảy hiền hòa và bãi đá sỏi trải dài xuống hạ lưu.

Anh Phàn Láo Tả tươi cười: Trước đây, suối Bản Hồ nhiều cá lắm, trong đó có cả loài cá hoa quý hiếm, nhưng từ khi thủy điện ngăn dòng chảy, lũ cá biến mất dần. Vì nằm ở thượng nguồn, chưa bị tác động bởi bàn tay con người nên suối Tả Trung Hồ vẫn giữ được vẻ hoang sơ và dòng nước dồi dào quanh năm. Đồng bào người Dao trong thôn vẫn lên đây bắt được nhiều tôm cá. Dưới những vùng nước sâu và khe đá kia có nhiều cá hoa lắm, nhưng chúng rất khôn, phải kiên trì mới câu được.

Một ngày khám phá thiên nhiên và vẻ đẹp thác Tả Trung Hồ, chúng tôi được vui chơi và tắm thỏa thích dưới dòng nước trong xanh. Mấy thanh niên người Dao đã kỳ công câu được ít cá suối, trong đó có mấy con cá hoa đặc sản, nướng ngay bên bờ suối. Món cá nướng ướp mầm thảo quả ngon tuyệt, ấm nước chè Shan tuyết cổ thụ và không gian trong lành bên thác Tả Trung Hồ để lại trong chúng tôi những ấn tượng khó quên. Trong tương lai, khi tuyến đường lên Tả Trung Hồ được đổ bê tông thì bản Dao nơi đây và thác Tả Trung Hồ sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn du khách bốn phương.