Trước đây, thôn đồng bào Dao đỏ Nậm Hò vốn thuộc thôn Nậm Cần của xã Dần Thàng, trước khi thôn Nậm Cần tách thành 2 thôn là Nậm Cần và Nậm Hò.
Cánh đồng Nậm Hò mùa lúa chín
Vùng đất Nậm Hò nằm trọn dưới chân núi Thiên Thài thuộc dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Từ Nậm Hò vượt qua đỉnh núi ấy theo con đường mòn vắt sang bên kia núi là xã Nậm Cang của huyện Sa Pa. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Nậm Hò có địa hình dốc núi cao và khá hiểm trở.
Do địa hình, đất đai cằn khô, khí hậu lại khắc nghiệt, đặc biệt về mùa đông buốt giá, nên có rất ít loại cây trồng phù hợp với vùng đất này và một trong những kế mưu sinh của người Nậm Hò là làm ruộng bậc thang. Từ những thửa ruộng đầu tiên, bao thế hệ người Nậm Hò đã tạo nên trùng trùng lớp lớp thửa ruộng quanh co, uốn lượn, ôm ấp vào nhau trên những triền núi. Cũng bởi khí hậu khắc nghiệt về mùa đông nên nơi đây chỉ trồng được 1 vụ lúa trong năm và từ tháng 4, tháng 5 cho đến hết tháng 9, mỗi thửa ruộng lại có những vẻ đẹp riêng, những sườn núi dường như có thêm sức sống mới.
Vào mùa nước đổ cũng là mùa Nậm Hò đón những cơn mưa mùa hạ đầu tiên, người dân vạt cỏ, be bờ và tháo nước ngâm chìm đất ruộng, tạo nên những chiếc gương khổng lồ lấp lánh giữa màu xanh bạt ngàn của núi đồi. Đẹp nhất là vào mỗi buổi chiều tà hay hoàng hôn, ánh mặt trời chiếu xiên từng vệt xuống mặt gương tạo nên những chùm ánh sáng lung linh, huyền ảo. Rồi mạ được cấy vào các tràn ruộng, thoáng qua lúa đến “thì con gái”, những tấm gương lấp lánh hôm nào được thay thế bằng màu xanh mơn man căng tràn sức sống.
Nhưng có lẽ đẹp, ấn tượng hơn cả là vào mùa thu, khi lúa chín (khoảng cuối tháng 8 và tháng 9), trên những sườn đồi Nậm Hò được bao phủ bởi một màu vàng óng ả. Màu vàng ấy trải ngút tầm mắt và níu chân lữ khách. Trời thu man mác, hít hà vị núi rừng tinh khiết xen lẫn hương lúa chín ngọt ngào khiến đang đời thực mà như một giấc mơ…
Mùa lúa chín cũng là những ngày bận rộn của bà con nơi rẻo cao này. Nương ruộng xa nhà, mất nhiều công thu hái và vận chuyển nên bà con thường phải đổi công gặt lúa giúp nhau. Như một dây chuyền liên hoàn, người cắt lúa, người gom lúa, người vận chuyển lúa, người tuốt lúa… nhộn nhịp cả cánh đồng. Tôi dám chắc, bạn dù là bất kỳ ai, khi đứng giữa ngày mùa ấy, nghe những tiếng cười giòn tan ngày thu hoạch của bà con cũng đều cảm thấy khoan khoái, ấm lòng.
Đất trời đã vào thu, lúa ở một số chân ruộng cấy sớm ở Nậm Hò đã ngả vàng, không lâu nữa đồng lúa sẽ được nhuộm vàng cả khoảng trời. Nếu yêu màu lúa chín, hãy ngược núi đến với Nậm Hò mùa này bạn nhé!
Theo Tô Dung/ Báo Lào Cai
