Đến Ngự Câu những ngày này, trên con đường làng, dọc các ngõ, xóm tấp nập nhà nhà rộn ràng phơi, cất những phên bánh đa nem mới tráng. Mùi thơm của bột gạo xay phảng phất theo gió hòa quyện cùng mùi của những phên tre như gợi lại sắc màu, hương vị xưa cũ của làng quê, đặc biệt gợi nhớ lại mùi hương của Tết. 

Tranh thủ những giờ nắng trong ngày đông, những người thợ trong thôn thoăn thoắt đảo những phên bánh tráng đang phơi cho khô đều. 

Trong những khu sản xuất, tiếng máy tráng, mắt cặt bánh chạy ù ù, không ngừng nghỉ. Nhà nào, nhà nấy tất bật vào mùa vụ sôi động nhất trong năm nhằm đưa ra những sản phẩm chất lượng cao phục vụ cho thị trường Tết Nguyên đán Quý Mão đang cận kề. 

Vào những ngày cuối năm với sản lượng tiêu thụ nhiều hơn, người làm nghề phải dậy từ rất sớm, thường vào khoảng 2 - 3 giờ sáng, các hộ làm nghề bắt đầu dậy đốt lửa, nhóm lò để tráng bánh.

Để có được chiếc bánh đa nem mỏng, mịn, dẻo thơm, người làm nghề ở Ngự Câu đều tuân theo quy trình liên hoàn từ xay bột gạo, pha bột đến tráng bánh, đem phơi, bóc bánh ra khỏi phên, xếp lại theo từng thếp và đóng gói.

Chị Nguyễn Minh Hòa (38 tuổi) cho biết, dù làm bằng máy nhưng gia đình chị phải thức dậy từ 4 giờ sáng làm cho đến 10 giờ đêm mới được nghỉ. 

“Tết nhu cầu lớn nên chúng tôi phải thuê thêm 3 nhân công để kịp số lượng hàng trả đơn cho khách. Làm ngày, làm đêm thế nhưng bánh ra đến đâu là hết đến đó. Nếu thời tiết nắng ráo thuận lợi cho việc phơi thì mỗi ngày khoảng 500 tệp bánh, mỗi tệp 100 cái, đạt tổng 50.000 cái bánh đa nem mỗi ngày”, chị Hòa nói.

Đắt khách là vậy, thế nhưng người làm nghề tại Ngự Câu đang thấp thỏm lo lắng vì năm nay thời tiết thất thường khiến cho việc phơi bánh đa nem gặp nhiều khó khăn. 

“Thời tiết thất thường, nhiều hôm cứ phơi ra rồi lại cuốn vào. Không chỉ đốt lửa ven đường hong bánh, ở nhà cũng phải đốt lửa, bật quạt để sấy bánh cho khô để kịp cung ứng”, chị Nguyễn Thị Nhã (42 tuổi) cho hay. 

Cũng theo chị Nhã, những ngày mùa đông khô hanh thì việc phơi bánh lại tính theo độ ráo của mặt bánh chứ không tính theo thời gian. Nếu phơi dưới trời quá nắng thì lập tức bánh sẽ bị nổ, chất lượng kém hoặc bánh không đủ nắng sẽ bị ỉu và xỉn màu, phải bỏ đi.

Đặc biệt, tùy thời tiết hanh hay ẩm, người làm bánh gia giảm lượng muối cho phù hợp. Nếu nhiều muối, bánh bị mặn, không ngon, nếu ít muối, bánh bị giòn, dễ vỡ khi gói.

Nghề tráng bánh đa nem ở Ngự Câu ra đời cách đây khoảng 50 năm. Trước kia, có tới 90% hộ dân trong làng làm nghề tráng bánh đa nem theo lối thủ công, nhưng đến nay chỉ còn 231/982 hộ dân làm nghề.

NGUYỄN THÚY - TÙNG LÂM