Côn Đảo với di tích lịch sử nhà tù khét tiếng tồn tại 113 năm (1862-1975) cùng hệ sinh thái rừng, biển đang xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn trong thời gian tới. Hiện trung bình mỗi ngày có 2.000 du khách tới Côn Đảo, các dịp lễ Tết lên tới 3.000 – 4.000 người. Du lịch phát triển kéo theo phát sinh rác thải, nước thải sinh hoạt, và từ hoạt động xây dựng, sản xuất kinh doanh phục vụ du lịch.

Lượng khách đến đông, khiến bãi rác quá tải, nguy cơ Côn Đảo bị ngập trong rác trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.

Theo UBND huyện Côn Đảo, bãi rác Bãi Nhát có tổng diện tích khoảng 3.800m2 hiện đã chứa hơn 70.000 tấn rác và diện tích còn lại chỉ còn khoảng 300m2. Trong khi đó, mỗi ngày Côn Đảo hiện phát sinh khoảng 15 tấn rác thải. Nhà máy xử lý rác của huyện mới chỉ đốt được 5 tấn. Còn lại 10 tấn, huyện tiếp tục phải đưa đến đổ tại bãi rác duy nhất này.

Hàng ngày công nhân phải thường trực thu xếp gọn bãi rác, đốt bớt để lấy chỗ trống đổ rác mới. Không những thế, rác chỉ được đổ thành đống chứ không được chôn lấp nên mùi hôi thối đã ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, nguy cơ phát sinh dịch bệnh cho người dân trên đảo luôn thường trực hàng ngày.

Năng lực xử lý rác tại chỗ hạn chế, nên rác thải ứ đọng trên đảo, buộc UBND huyện đề xuất tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho vận chuyển rác về đất liền xử lý. Giải pháp này tạm thời “giải cứu” rác cho Côn Đảo. Cùng với tình trạng người dân, du khách xả rác trên bờ biển, còn là lượng rác từ biển tấp vào Côn Đảo xuất phát từ nguồn xả thải của ngư dân trên biển, nguồn theo dòng hải lưu từ các vùng, các nước đổ về trong mùa gió chướng.

Năm 2017, Côn Đảo đón gần 244.000 lượt khách tham quan, tăng hơn 46% so với năm 2016, đạt doanh thu gần 1.166 tỷ đồng (tăng hơn 45% so với 2016). Sang năm 2018, Côn Đảo đón hơn 286.000 lượt du khách, đạt doanh thu hơn 1.317 tỷ đồng (tăng lần lượt hơn 17% về lượng người và gần 13% về doanh thu so với năm 2017).

Tính đến tháng 4/2019, trên địa bàn huyện có hơn 80 cơ sở lưu trú, tăng 74% so với cuối năm 2017 cho thấy ngành du lịch của Côn Đảo đang có tốc độ tăng trưởng rất nhanh và đem lại nguồn thu lớn cho một huyện đảo chưa đến 10.000 dân. Tuy nhiên, tình trạng rác thải bao vây tứ phía đang khiến Đảng bộ, chính quyền địa phương đứng ngồi không yên tìm giải pháp.     

Hiện công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao ý thức, thay đổi hành vi xả rác nơi người dân, du khách và ngư dân hoạt động trên biển đang được tỉnh BR-VT và huyện Côn Đảo đẩy mạnh. Huyện đã ký kết phối hợp cùng Bộ Tư lệnh Vùng cảnh sát biển 3 thực hiện chương trình “Chung tay làm sạch biển”, triển khai thường xuyên tại đảo và với ngư dân hoạt động trên ngư trường.  

Bên cạnh đối tượng là người dân, ngư dân, du khách, các biện pháp giảm thiểu rác thải, nước thải, bảo vệ môi trường biển cũng được hướng tới các doanh nghiệp, chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch ven bờ biển, bởi mỗi cơ sở, mỗi resort, điểm du lịch giảm rác, không rác, sẽ giúp Côn Đảo giảm rác, sạch đẹp.

Bà Trần Thị Thu Hiền, PGĐ Sở Du lịch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, Sở đang trình UBND tỉnh ban hành quy định mới về quản lý bãi tắm ven biển, trong đó quy định cụ thể về việc các doanh nghiệp phải đảm bảo an toàn, đảm bảo bãi biển sạch. 

Hiện ngoài phương án vận chuyển rác về đất liền xử lý cũng đã có đề xuất xây nhà máy xử lý rác tại chỗ. Dù với phương án nào thì cũng cần đảm bảo các quy chuẩn về bảo vệ môi trường và có tính lâu dài để đáp ứng nhu cầu phát triển của Côn Đảo trong thời gian tới../.

Vietnam Journey/TTXVN