Được biết, quan xưởng là đơn vị sản xuất thủ công của nhà nước thời quân chủ, cung cấp vật dụng sinh hoạt cho hoàng gia, phục vụ hoạt động kinh tế, quốc phòng của triều đình. Thời Nguyễn, thông qua các hình thức: tuyển chọn, tuyển mộ và thuê mướn, thợ thủ công dân gian giỏi được triều đình trưng tập về Kinh đô, tạo thành các tượng cục - đơn vị nhỏ nhất của quan xưởng. Bên cạnh đó, các hộ nghề thủ công dân gian ở địa phương cũng được huy động sản xuất sản phẩm tại chỗ theo nhu cầu của triều đình.

Kế thừa kinh nghiệm từ thời các Chúa Nguyễn, hoàng đế Gia Long từ năm 1802 đến 1820 đã cho xây dựng hệ thống quan xưởng đa dạng và phong phú hơn. Đến triều hoàng đế Minh Mạng từ năm 1820 đến 1841, Thiệu Trị từ năm 1841 đến 1847, Tự Đức từ năm 1847 đến 1883, thì hoạt động của quan xưởng ngày càng phát triển và mở rộng hơn. Từ sau năm 1885, do sự tác động về mặt chính trị - xã hội, số lượng quan xưởng thu hẹp dần, chỉ đủ để đáp ứng nhu cầu của triều đình trong một số lĩnh vực với quy mô rất hạn chế.

Lãnh đạo các cấp cắt băng khai mạc triển lãm về quan xưởng triều Nguyễn

Tuy nhiên, những kỹ năng và bí quyết nghề nghiệp tiếp tục được những người thợ chuyển giao cho các thợ học việc trong dân gian. Đây cũng là một trong những yếu tố giúp cho nghề thủ công truyền thống tiếp tục được duy trì, phát triển, góp phần làm đa dạng ngành nghề và sản phẩm trong các làng nghề dân gian ở cố đô Huế và các địa phương khác trong cả nước.

Giới thiệu với đại biểu và du khách về phương thức điều hành và hoạt động của hệ thống quan xưởng thời Nguyễn

Qua đó, gần 50 châu bản đề cập đến hoạt động của các đơn vị thuộc hệ thống quan xưởng triều Nguyễn trong quá trình chuẩn bị nguyên vật liệu, nhân công và tổ chức sản xuất 5 ngành nghề trong lĩnh vực chế tác đồ ngự dụng như: đúc tiền, đóng tàu thuyền, sản xuất vũ khí và vật liệu xây dựng.

Đây là dịp để du khách chiêm ngưỡng các vật dụng cung đình từ bàn tay khéo léo của những người thợ thủ công

Đến với triển lãm “Quan xưởng triều Nguyễn với tinh hoa nghề Việt”, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng các vật dụng cung đình - đa dạng về loại hình, độc đáo về kiểu dáng và tinh xảo về hoa văn trang trí, được tạo ra từ bàn tay khéo léo và tư duy thẩm mỹ tinh tế của những người thợ thủ công; mà còn có cơ hội tìm hiểu rõ hơn về cơ cấu tổ chức, phương thức điều hành và hoạt động của hệ thống quan xưởng thời Nguyễn.

Triển lãm diễn ra từ ngày 25/4 đến ngày 25/8, tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế.

Phi Hoàng/ thoidai.com.vn