Khung dệt của người Tà Ôi được làm bằng khung tre hoặc gỗ rời, khá đơn giản và gọn nhẹ. Nhờ vậy phụ nữ Tà Ôi có thể mang bộ khung dệt tới bất cứ đâu và dệt bất cứ khi nào thấy thuận tiện.

Vào tháng 9 hàng năm, người Tà Ôi thu hoạch bông trên rẫy và se sợi, sau đó đem nhuộm và hồ. Những tấm zèng có các màu chủ yếu: đen, trắng, vàng, đỏ, xanh lá và tím. Mỗi màu được chế từ các loại cây, lá trong thiên nhiên như vỏ và lá cây ta-râm cho màu đen, củ cây a-rác cho màu vàng, màu đỏ lấy từ củ cây a-chất… Để sợi vải nhuộm giữ được độ bền màu sắc, đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm chế tác lâu năm, sử dụng nhiều loại phụ gia như vỏ ốc đá, bột sắn hoặc bột nếp khô…

Từ những sợi vải đã nhuộm màu, người phụ nữ Tà Ôi mới lên khung dệt vải. Để làm ra những tấm zèng theo cách truyền thống, người dệt phải thực hiện nhiều công đoạn như phân loại từng sợi vải có kích thước màu sắc đồng đều, phù hợp với mục đích sử dụng, ví như tấm zèng để may trang phục, cần chọn những sợi vải mỏng mịn. Loại sợi to và thô thì dùng để dệt thảm hay chăn. Để có một sản phẩm zèng hoàn chỉnh, những người phụ nữ Tà Ôi phải làm việc trong nhiều ngày liền, thậm chí phải mất cả tháng.

Trong đời sống tinh thần của người Tà Ôi, zèng không thể thiếu trong các hoạt động tín ngưỡng, thờ cúng, là vật đính ước của các cô gái với ý trung nhân hoặc để thể hiện lòng hiếu thuận với ông bà, cha mẹ, với những người có công với bản làng.

Dệt zèng không chỉ là một nghề thủ công đơn thuần, mà còn là thước đo để đánh giá nhiều giá trị trong đời sống của người Tà Ôi

Nét đặc trưng lớn nhất của thổ cẩm Tà Ôi so với các tộc người khác ở tỉnh Thừa Thiên - Huế là những tấm zèng dệt có kích thước lớn, và hệ thống hoa văn trang trí đa dạng, phong phú

Khung dệt zèng theo phương pháp thủ công lâu đời của người Tà Ôi

Những hoa văn trên zèng được người làm giải thích là hình tượng mặt trời, ngọn núi, con sông, con dốc, loại cây, các loài muông thú hoặc linh vật

Nghề dệt zèng của người Tà Ôi khiến nhiều nhà nghiên cứu say mê, bởi sự "cổ xưa" kỳ lạ và sự độc đáo

Những hoa văn cách điệu thể hiện cảm nhận trực quan của người phụ nữ Tà Ôi với môi trường sống

Phổ biến nhất là nhóm các hoa văn về đồ vật, như hoa văn hàng rào, cây chông

Kỹ thuật chèn cườm lên zèng đòi hỏi kỹ thuật sắp xếp các hạt cườm khéo léo của người dệt

Bên cạnh các mẫu hoa văn truyền thống, người dệt zèng có thể tự sáng tạo các mẫu hoa văn theo trí tưởng tượng của riêng mình

Những tấm zèng không chỉ thể hiện sự khéo léo, tính cần mẫn, kiên trì của những người phụ nữ Tà Ôi mà còn góp phần tôn tạo, lưu giữ những nét văn hóa lâu đời của đồng bào dân tộc Tà Ôi

Theo dangcongsan.vn