Rồng - linh vật tượng trưng cho sự cao quý và uy quyền của bậc vua chúa, gắn liền với các truyền thuyết của văn hóa Việt Nam, đã được cha ông ta tìm tòi phát triển thành nghệ thuật múa rồng mang đậm dấu ấn văn hóa Việt. Qua các tài liệu nghiên cứu, múa rồng có từ thế kỷ thứ 10, thời Lý. Ngày nay tại làng Đông Sàng, xã Đường Lâm (Sơn Tây - Hà Nội), mảnh đất “địa linh, nhân kiệt” quê hương của hai vị vua Phùng Hưng và Ngô Quyền, khi tổ chức lễ hội truyền thống đều có múa rồng, rước vua về làng. Ngoài ra, trong các dịp hội hè, lễ Tết, trên đất Thăng Long xưa đâu đâu cũng có múa rồng.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, ngày nay có ít nhất hơn 30 điệu múa rồng chính thức, xuất hiện ở nhiều địa phương, trong đó tiêu biểu như điệu: Bàn long, Thủy ba, Phong đằng, Phong chuyển, Phi long, Chồng tháp, Dao bãi, Thanh long xuất trận, Long quá vũ môn, Hoàng long chúc phúc, Kim long xuất động, Hồng long đảo thủy, Uyên ương dạ quang long, Dạ quang long (con Rồng cháu Tiên)...
Ở Hà Nội, múa rồng phổ biến ở nhiều vùng, đặc biệt là các vùng Sơn Tây, làng Triều Khúc, Thanh Trì, Ngọc Hồi, Vĩnh Thịnh, Vĩnh Ninh, Đại Áng, Vĩnh Quỳnh, Từ Liêm… Nhiều làng vào dịp hội hè, lễ Tết còn tổ chức thi múa rồng với các điệu rồng chầu, rồng lượn, rồng bay, rồng uốn khúc… tạo cho không khí cho lễ hội truyền thống thêm vui tươi, gửi gắm ước mong cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hoà, nhân khang vật thịnh của cư dân nông nghiệp đất Việt.
Hình tượng văn hóa dân gian gắn với truyền thuyết ''con Rồng, cháu Tiên'' của người Việt trong lễ hội chùa Thày, xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội.
Nếu múa lân - sư chỉ cần có 2 người thì múa rồng cần từ 10-20 người. Có con rồng dài vài chục mét và cũng có những con không quá 5 m.
Múa rồng đòi hỏi người múa luyện tập rất công phu mới có thể phối hợp nhịp nhàng khi rồng uốn lượn, rồng phóng tới, rồng đảo lại phô diễn thần oai.
Để điệu múa đẹp, hấp dẫn, người múa thể hiện nhiều động tác uyển chuyển, linh hoạt biểu lộ nhiều cung bậc cảm xúc, hòa quyện trong tiếng trống giục giã, sôi động.
Múa rồng có sự phối hợp của lân - sư - rồng tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng…
Khi diễn nhiều đội múa sử dụng các kỹ xảo hấp dẫn như xếp hình cao, phun lửa, phun mưa, nhào lộn...
Người dân thích thú ngắm điệu múa cổ trong lễ hội Kinh Dương Vương, tổ chức ngày 18 tháng Giêng Âm lịch, hàng năm, tại làng Á Lữ, xã Đại Đồng (huyện Thuận Thành - Bắc Ninh).
Người dân làng Yên Lạc, xã Đồng Lạc, huyện Chương Mỹ, Hà Nội tham gia lễ rước truyền thống.
Ngày nay, việc các câu lạc bộ múa rồng được thành lập và phát triển vừa làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, vừa góp phần bảo tồn những điệu múa cổ, nét đẹp văn hóa dân gian của dân tộc.
Thế Dương/cpv.org.vn
