Trường Tiểu học và THCS Lý Tự Trọng đóng trên địa bàn phường Pú Trạng, thị xã Nghĩa Lộ có hơn 40% học sinh là đồng bào dân tộc Thái. Ngoài học các chương trình học chính khóa, nhà trường còn hướng học sinh đến các buổi sinh hoạt ngoại khóa với nhiều trò chơi dân gian, dân ca, dân vũ đậm đà bản sắc dân tộc. Nhà trường cũng thành lập các câu lạc bộ như: Câu lạc bộ nhạc cụ, câu lạc bộ múa Xòe, câu lạc bộ chữ Thái… Thông qua đó, các em học sinh không chỉ được gặp gỡ, giao lưu, vui chơi, giải trí mà còn được tìm hiểu về các nét đẹp văn hóa của dân tộc mình...

Em Lò Thị Bảo Chi học sinh lớp 7B, Trường Tiểu học và THCS Lý Tự Trọng cho biết: "Ở nhà em cũng được ông bà, bố mẹ dạy cho tiếng Thái, đến trường em cũng được học tiếng Thái. Có chữ thì rất là khó nhưng học một thời gian em thấy dễ hiểu, em rất là thích học".

Nhiều nét văn hóa truyền thống được truyền dạy cho học sinh ở Mường Lò thời gian qua 

Thầy giáo Lê Thanh Tùng, giáo viên nhà trường cho biết thêm: "Nhà trường đã đưa hình thức dạy tiếng và chữ Thái vào trên hình thức Câu lạc bộ để duy trì cho các em có nhu cầu muốn học và yêu thích văn hóa Thái. Các em học tập hăng say và yêu thích môn học này. Bên cạnh đó cũng có một số khó khăn gặp phải đó là học sinh trên địa bàn đa dạng về dân tộc, vì vậy khi đưa vào để truyền dạy thì các em khó để tiếp thu; thứ hai là  địa bàn có 2 ngành là Thái trắng và Thái đen nên khi đưa vào giáo viên cũng phải lựa chọn hình thức để làm sao cho các em dễ hiểu nhất và đúng phương ngữ của các em".

Trường Tiểu học và THCS Hoàng Văn Thụ (Thị xã Nghĩa Lộ) có 98% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Thái chiếm trên 95%. Nhà trường đã lồng ghép các chương trình giáo dục địa phương vào từng môn học, truyền dạy cho học sinh về kiến trúc nhà sàn, trang phục, ẩm thực truyền thống dân tộc Thái, các làn điệu dân ca, trò chơi dân gian, nhạc cụ dân tộc... 

Dạy chữ Thái cổ cho các em học sinh ở Mường Lò 

Các thầy, cô giáo được phân công nhiệm vụ truyền dạy văn hóa cũng tích cực tìm hiểu, sưu tầm tranh, ảnh qua sách, báo để khai thác, nắm bắt các nét văn hóa truyền thống của địa phương, từ đó có thêm kiến thức nhằm truyền dạy cho học sinh được tốt hơn.

Cô giáo Đặng Thị Hồng Ánh, Hiệu trưởng trường Tiểu học và THCS Hoàng Văn Thụ cho biết, câu lạc bộ Chữ Thái cổ của nhà trường sinh hoạt 2 lần/ tháng. Nhà trường phân công các giáo viên là người đồng bào dân tộc Thái có niềm đam mê, am hiểu về văn hóa cũng như tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình để hướng dẫn, truyền dạy cho các em học sinh.

"Từ năm học 2019 – 2020, chúng tôi đã có ý tưởng đưa chữ viết Thái cổ cũng như những bài khắp Thái vào trong hoạt động của nhà trường. Đầu tiên chúng tôi cũng liên hệ với nghệ nhân Lò Tiên Dung để giúp dạy các cô giáo cũng như các em học sinh đội nòng cốt về chữ Thái cổ và nghệ nhân Điêu Thị Siêng dạy khắp Thái. Sau khi giáo viên và học sinh tham gia học tập chúng tôi cũng tiếp tục tuyên truyền để cho các em học sinh có nguyện vọng yêu thích chữ Thái cổ có mong muốn được bảo tồn văn hóa dân tộc Thái thì các em đăng ký và hoạt động các câu lạc bộ", cô Đặng Thị Hồng Ánh nói.

Bà Lò Thị Tuyết Dung, Trưởng phòng GD & ĐT Thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái cho hay, nội dung giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc được đưa vào khiển khai tại các đơn vị trường có đông học sinh con em đồng bào dân tộc thiểu số từ năm học 2019 – 2020. Đến nay hoạt động này vẫn được các nhà trường duy trì thường xuyên và mang lại hiệu quả tích cực; giúp các em học sinh nâng cao nhận thức, ý thức trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Giờ ngoại khóa về văn hóa Thái 

"Chúng tôi cũng triển khai nội dung đưa các hoạt động như mặc trang phục dân tộc, trang trí khuôn viên lớp học dưới hình thức bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của địa phương. Lập các câu lạc bộ sở thích, câu lạc bộ về tìm hiểu các giá trị văn hóa địa phương, trong đó Câu lạc bộ về khèn bè, chữ Thái cổ đã được đưa vào nhà trường từ năm học 2019 – 2020. 

Trong thời gian tới, chúng tôi cũng rất mong muốn tiến tới đưa việc giảng dạy, truyền dạy tiếng nói, chữ viết của các dân tộc khác vào nhà trường phù hợp với điều kiện thực tế vùng miền của từng địa phương, cũng là để ngành giáo dục góp phần bảo tồn phát huy giá trị văn hóa của địa phương", bà Lò Thị Tuyết Dung chia sẻ.

Việc bảo tồn nét văn hóa truyền thống, đặc sắc giờ đây không còn là khẩu hiệu hay thực hiện chung chung, mà đã được thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái hiện thực hóa bằng cách làm cụ thể. Từ đây, đào tạo nên một thế hệ con em đồng bào các dân tộc thiểu số không chỉ vững vàng về tri thức mà còn am hiểu văn hóa dân tộc mình, tiếp nối các thế hệ đi trước xây dựng quê hương ngày càng hạnh phúc, ấm no, đậm đà bản sắc.

Đinh Tuấn / VOV Tây Bắc