Làng nghề đã có từ ngót nghét gần một thế kỷ, qua nhiều thế hệ cha truyền con nối nên ngày nay có khoảng 4.000 lao động phần lớn là người trong làng. Tuy nhiên, do nhu cầu tiêu thụ cuối năm tăng nên nhiều hộ phải thuê thêm nhân công, tăng ca liên tục để kịp cung ứng cho thị trường.

Mỗi người một việc từ những công đoạn đòi hỏi kỹ thuật cao đến những bước vệ sinh cuối cùng trước khi giao tới khách hàng. 

Tại khu xưởng của anh Nguyễn Văn Tuấn, 20 người thợ hầu như phải hoạt động hết công suất bởi lượng hàng phải trả cho khách vào dịp cuối năm gấp 2-3 lần với hàng ngàn sản phẩm.

“Gần 1 tháng nay, tôi gần như không nhận thêm những đơn hàng mới bởi đơn hàng cũ giờ vẫn còn nhiều. Thợ phải từ sáng sớm đến tận tối muộn mới kịp trả đơn cho khách hàng khắp các tỉnh thành”, anh Tuấn cho biết.

Cũng theo anh Tuấn, để chế tác đồ thờ và tượng thờ phải tuân thủ tính chất của tôn giáo. Bức tượng phải khắc họa được sắc thái của từng đấng bậc. Điều này đòi hỏi sự tài hoa của người nghệ nhân để tạo nên được cái thần cho pho tượng.

Ngoài sự tài hoa, bí kíp riêng thì việc chọn chất liệu để làm tượng được nghệ nhân nơi đây chú trọng, đó là sử dụng gỗ mít bởi đặc tính mềm, dẻo, thớ dặm, bền, ít nứt, dễ gọt, chịu được ẩm ướt. 

Kỹ thuật sơn tượng rất kỳ công và tỉ mỉ như nghệ thuật sơn mài. Đầu tiên, người thợ sơn sẽ trộn đất phù sa rồi bó bằng sơn sống và sơn thí để hom tượng. 

Sau mỗi công đoạn, tượng lại được mài bằng đá và nước. Người thợ sẽ sơn lên sau đó lại mài đi. Việc này cứ được thực hiện cho đến khi bề mặt tượng được phẳng, nhẵn và mọng. 

Tùy theo nhu cầu của khách hàng mà công đoạn cuối người thợ sẽ dán bạc hoặc dán vàng quỳ. 

Bên cạnh sản phẩm nổi bật là tượng thì người Sơn Đồng còn làm những đồ thờ thủ công mỹ nghệ khác như hoành phi, câu đối, ngai, khảm thờ… 

Những người thợ ở đây luôn tự hào khi hầu hết các chùa chiền, nhà thờ lớn nhỏ ở khắp các vùng trên cả nước đều có những pho tượng hay đồ thờ cúng, sơn son thếp bạc từ Sơn Đồng. 

Quanh con đường làng ô tô nối đuôi nhau vào vận chuyển hàng. 

Những pho tượng tinh xảo có giá từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng thậm chí lên tới cả tỷ đồng. Đó không chỉ đơn thuần là việc tạo việc làm tăng thu nhập cho người dân địa phương mà còn là động lực để phát triển cũng như gìn giữ làng nghề truyền thống.

NGUYỄN THÚY - TÙNG LÂM