Bước sang trung tuần tháng 10 Âm lịch, đến các phum sóc có đông đồng bào Khmer sinh sống ở Trà Vinh không khí rất nhộn nhịp. Bà con nhà nhà chuẩn bị hoa tươi, trái cây và cốm dẹp để mang đến chùa hoặc tự tổ chức cúng trăng tại nhà. Nhưng không khí rộn ràng nhất là ở Khu di tích lịch sử, văn hóa Ao Bà Om, tại Phường 8, TP Trà Vinh. Nơi đây không chỉ có người dân địa phương mà còn có du khách đến tham quan, xem lễ hội.

Các vị cao niên và nhà sư làm lễ chuẩn bị thực hiện nghi thức cúng Trăng

Những hoạt động trong khuôn khổ lễ hội như Không gian bánh dân gian và ẩm thực tỉnh Trà Vinh; Hội chợ giới thiệu, tôn vinh sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề tỉnh Trà Vinh; Liên hoan Múa không chuyên tỉnh Trà Vinh năm 2022; Triển lãm trang phục đồng bào dân tộc và trưng bày hiện vật của các nhà sưu tầm... vô cùng ấn tượng. Kèm theo là các gian hàng trưng bày sản phẩm đặc trưng của đồng bào dân tộc Khmer của các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn. Các hoạt động không chỉ phong phú về hình thức mà nội dung còn gắn với công tác phát huy bản sắc văn hóa Khmer.

Đúc cốm dẹp cho trẻ sau khi thực hiên xong nghi thức cúng Trăng

Lễ hội Ok om bok được Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia” vào năm 2014 và từ đó đến nay lễ hội này được tổ chức quy mô hơn, nhằm quảng bá những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Khmer cũng như văn hóa của các dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn tỉnh. Theo đó, những năm gần đây, ngoài các hoạt động như nghi thức cúng trăng – thả hoa đăng, đèn gió theo phong tục truyền thống, còn có các tiết mục biểu diễn trống sà dăm, nhạc ngũ âm, múa chằn khỉ, múa cặp đôi hình nộm... cùng với trang phục, món ăn đặc sản, đặc trưng văn hóa Khmer.

Cốm dẹp - phẩm vật chính trong nghi thức cúng Trăng

Năm 2018, lễ Ok Om Bok được UBND tỉnh Trà Vinh nâng lên thành Tuần lễ Văn hóa, du lịch và được tổ chức định kỳ hàng năm. Tuần lễ là sự kiện văn hóa có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với công tác giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa đồng bào Khmer, thể hiện đậm nét sự đoàn kết, gắn bó của cộng đồng dân tộc Kinh - Hoa - Khmer trên địa bàn tỉnh.

Các loại khoai - thường được dùng làm phẩm vật cúng Trăng

Múa sà dăm mừng lễ hội

Sau 2 năm tạm dừng do bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, năm nay Tuần lễ được tổ chức lại với nhiều điểm mới, nội dung phong phú hơn nhưng quy mô ở một số hoạt động có phần thu hẹp. Vì năm nay tỉnh còn cử lực lượng tham gia một số hoạt động tại Ngày Hội văn hóa, thể thao và du lịch đồng bào Khmer Nam Bộ cấp khu vực tại tỉnh Sóc Trăng. Ngoài ra, đời sống kinh tế vẫn còn bị ảnh hưởng từ đại dịch, vật giá tăng cao, tuy nhiên lễ hội vẫn đảm bảo đầy đủ ý nghĩa và có rất nhiều người tham gia.

Múa khỉ chằn diễu hành trong đêm hội

Thả hoa đăng sau khi trong đêm hội Ok Om Bok

Lễ hội Ok Om Bok - cúng Trăng là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Khmer Nam bộ. Đó là mong ước ngàn đời không chỉ của riêng đồng bào dân tộc Khmer mà còn là ước vọng chính đáng của các dân tộc, của nhân loại. Hiện lễ hội đã trở thành nét đẹp văn hóa trong sinh hoạt của cả một vùng, không chỉ là lễ hội riêng của đồng bào Khmer mà là của cả cộng đồng các dân tộc cùng chung sống.

Thạch Trà Vinh / VOV ĐBSCL