Ẩm thực

Độc đáo món “Vêch” của người Êđê ở Đắk Lắk

14:42 - 06/02/2019
Từng là món ăn chỉ dành cho giới thượng lưu và người giàu có khi xưa, ngày nay, món “Vêch” của người Êđê ở Đắk Lắk đã trở nên quen thuộc trong bữa cơm của người dân

"Vêch” theo tiếng Êđê thực chất là phần đầu ruột non của động vật ăn cỏ. Trong đoạn ruột ấy có chứa cả dịch tiêu hóa và phần cỏ vừa đi qua khỏi phần dạ dày của con vật. Đối với người Ê đê, vêch của các loài động vật ăn cỏ như: thỏ, dê, nai, hoẵng săn bắt được trong rừng hay trâu, bò chăn thả trong rừng thường được ưa chuộng nhất bởi chúng chỉ ăn cỏ và lá cây rừng nên ruột rất sạch.

Ông Y Thim Byă, ở buôn Ea Bông, xã Cư Êbur, thành phố Buôn Ma Thuột, người am hiểu về văn hóa Ê đê cho biết, người Êđê sống theo cộng đồng, dòng tộc. Mỗi khi có lễ hội quan trọng hay dịp đặc biệt, những gia đình, dòng tộc giàu có thường mổ thịt trâu, bò để cúng các thần và thiết đãi buôn làng. Khi đó, họ thường lấy vêch để chế biến món ăn dành riêng cho những người có vai vế trong gia đình hoặc những người quan trọng trong lễ cúng.

Các nguyên liệu để làm món vêch

Cách nấu vêch cũng lắm công phu. Công đoạn giết bò, mổ lấy vêch được tiến hành thật nhanh để không gây xáo trộn các thành phần bên trong nội tạng. Người có kinh nghiệm nhất sẽ chọn một đoạn ruột non liền kề với bao tử bò, dùng lạt buộc chặt hai đầu rồi mới cắt ra để riêng. Đoạn ruột này được chần qua nước sôi, bóp lấy phần dịch tiêu hóa bên trong pha với nước, lọc, lắng rồi cô đặc, tẩm ướp gia vị. Những phần nội tạng khác cùng với da, đuôi, thịt bạc nhạc, mép bò... được luộc sơ, cắt miếng rồi nấu cùng loại gia vị đặc biệt vừa chế biến từ vêch và nhiều gia vị khác như ớt, củ nén, sả, riềng, tiêu rừng, hạt cây rừng để làm đậm đà thêm hương vị món ăn...

Vêch ăn kèm với cơm hoặc rau rừng

Còn theo ông Y Bhiâo Mlô, ở buôn Tring 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ, mỗi khi trong buôn có đám ma, nếu gia đình có điều kiện mổ trâu, bò để làm đám, thì phần vêch sẽ được lấy để nấu cùng với môn nước hoặc cà đắng để mời bà con. Khi đó, môn nước hoặc cà đắng sẽ được cắt nhỏ, nấu trong chiếc nồi đồng lớn (người Êđê gọi là “gọ bung”), bỏ thêm gia vị, ớt xanh, củ nén, lá ngò gai, thân lõi chuối non, đu đủ xanh để cả vỏ… bình thường môn nước rất ngứa và cà có vị đắng, nhưng khi nấu chung với vếch thì vị đắng, cảm giác ngứa sẽ mất hoàn toàn, thay vào đó, nồi canh sẽ có vị thơm thơm, béo ngậy, các loại gia vị quyện vào nhau tạo nên một hương vị bùi bùi rất khó tả đọng lại ở đầu lưỡi.

Vêch nấu đặc

Ngày nay, món vêch vẫn là một trong những món ăn quen thuộc của người Êđê, dù có đôi chút cải biến cho phù hợp với điều kiện của từng gia đình. Nhiều gia đình người Êđê ở Đắk Lắk, mỗi lần mổ bò thường chọn lấy phần vêch, buộc lạt hai đầu rồi gác trên giàn bếp cho khô hẳn. Mỗi khi dùng, họ lại cắt lấy một đoạn vêch này đem nấu với cà đắng, với măng le hay nấu canh môn rừng. Vêch giống như một thứ gia vị tạo hương vị đặc biệt cho mọi món ăn chứ không riêng gì những món nấu từ nội tạng bò và được sử dụng thường xuyên trong bữa cơm hằng ngày.

Một cách chế biến khác của món vêch

Điểm đặc biệt khi nấu món vêch là dù nấu với nguyên liệu gì thì người Êđê cũng không dùng dầu ăn hay xào qua dầu. Tất cả các nguyên liệu được chuẩn bị sẽ được bỏ hết vào nồi, châm thêm ít nước rồi đặt lên bếp nấu liu riu và nêm nếm theo hương vị yêu thích của gia chủ, có thể nấu cho đến khi nước cạn để có nồi vêch đặc hay để nước xâm xấp tùy theo sở thích. Theo nhạc sĩ Y Phôn Ksơr, để món vếch này càng thêm ngon miệng, phần vêch bò nên được ướp trước từ tối cho gia vị lên men, khi nấu chỉ nửa tiếng là xong. Những món ăn nấu cùng vêch sẽ có vị hơi đắng, ngọt hậu, hòa quyện cùng mùi thơm của cỏ, của dịch vị trong ruột bò rất đặc trưng. Món vêch đạt yêu cầu sẽ tổng hòa các vị đắng, cay, thơm, bùi, béo, dùng kèm thân chuối xắt mỏng, đọt cóc chua, lá sung, lá ổ qua non..., bất cứ ai từng được thưởng thức đều nhớ mãi..

H Xíu/ VOV Tây Nguyên

Tỉnh thành Đắk Lắk

Đắk Lắk
Nằm ở phía Tây và cuối dãy Trường Sơn, Đắk Lắk là tỉnh trung tâm của khu vực Tây Nguyên.

Điểm đến Đắk Lắk Xem thêm

Vườn quốc gia Yok Đôn
Vườn quốc gia Yok Đôn là một trong những khu rừng đặc dụng lớn nhất Việt Nam, với hệ sinh thái đặc trưng là rừng khộp.
Buôn Cô Thôn
Đến với Buôn Cô Thôn, du khách sẽ được hòa mình vào cuộc sống dân dã đậm chất truyền thống của người dân bản địa.
Thác Dray Nur
Nhắc đến thành phố Buôn Ma Thuột, không thể không nhắc đến những thác nước cao hùng vỹ, một trong số đó là Dray Nur.
Chùa Khải Đoan
Chùa Khải Đoan được xếp vào hàng danh lam cổ tự, là ngôi chùa lớn nhất Buôn Ma Thuột nói riêng và cả Đắk Lắk nói chung.
Nhà đày Buôn Ma Thuột
Nhà đày Buôn Ma Thuột là một trong những nhà tù, nhà đày nổi tiếng tàn ác của đế quốc Pháp ở Đông Dương.
Buôn Ma Thuột
Thành phố Buôn Ma Thuột nằm trong vùng cao nguyên phía Tây của dãy Trường Sơn, là thành phố trực thuộc tỉnh Đắk Lắk.
Nét đẹp thuyền độc mộc
Chẳng phải đi đâu xa, chỉ cần đến hồ Lắk, bạn cũng có thể cảm nhận hết vẻ đẹp nên thơ của những con thuyền độc mộc, và bức tranh...
Bên trong Bảo tàng cà phê độc nhất VN có gì hot?
Bảo tàng thế giới cà phê có lối thiết kế nương theo không gian nhà dài, được cách điệu thành những đường cong đa hình và uyển...
Khám phá buôn du lịch cộng đồng đẹp nhất ở Buôn Ma Thuột
Buôn Ako Dhong tại phường Tân Lợi, TP. Buôn Ma Thuột vừa được chọn làm điểm du lịch cộng đồng có quy mô nhất trên địa bàn Đắk...

Ẩm thực Đắk Lắk Xem thêm

Bún đỏ - món ăn 'gây thương nhớ' ở thủ phủ Ban Mê
Phố núi Ban Mê nổi tiếng là thủ phủ cà phê của Việt Nam. Nơi đây còn có nhiều món ăn đặc sản hấp dẫn. Trong đó, bún đỏ là món ăn...
Top 10 món ngon phải thử khi du lịch Đắk Lắk
Nếu tới Đắk Lắk bạn đừng bỏ qua 10 món ngon đặc sắc dưới đây.
Ẩm thực truyền thống của người Gia Rai
Tại vùng giáp ranh giữa hai tỉnh Đắk Lắk và Gia Lai như huyện Ea Sup, huyện Ea H’Leo, từ đầu thế kỷ XX trở lại đây, người ta đã...
 Đăk Lăk: hướng tới phát triển cà phê đặc sản
Tại lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 7, ngoài quảng bá thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột, xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch,...
Những quán cà phê đậm chất Tây Nguyên ở Buôn Ma Thuột
Có lẽ không ở đâu thưởng thức cà phê lại ngon như ở Buôn Ma Thuột, mảnh đất được coi là thủ phủ của cà phê Việt Nam. Giữa cái...
Độc đáo món “Vêch” của người Êđê ở Đắk Lắk
Từng là món ăn chỉ dành cho giới thượng lưu và người giàu có khi xưa, ngày nay, món “Vêch” của người Êđê ở Đắk Lắk đã trở nên...
Bơ sáp, đặc sản Đắk Lắk
Một chuyến du lịch đến Đắk Lắk sẽ không trọn vẹn nếu bạn không được thưởng thức quả bơ sáp, đặc sản nổi tiếng của phố núi....
Ngon mắt, đã thèm với bún đỏ Buôn Ma Thuột
Ngoài cà phê ngon nức tiếng, Buôn Ma Thuột còn có những món ăn dân giã ngon khó cưỡng. Một trong số đó là bún đỏ.
Bánh ướt Ban Mê Thuột níu chân du khách
Những lát bánh tráng mỏng tang nhưng vẫn dẻo dai, cuốn kèm với dưa leo, xoài, dưa chua, rau thơm và thịt nướng.

Trải nghiệm Đắk Lắk Xem thêm

Đắk Lắk: Các điểm tham quan đậm dấu ấn văn hóa thu hút khách dịp nghỉ lễ Quốc khánh
Nhiều điểm tham quan, du lịch và bảo tàng tư nhân ở Đắk Lắk đang góp phần lan tỏa thông điệp về tình yêu văn hóa, góp phần bảo...
Khám phá Bảo tàng Thế giới cà phê
Bảo tàng Thế giới cà phê là một điểm đến mới đầy hấp dẫn ở Đắk Lắk - thủ phủ cà phê Tây Nguyên. Tới đây, du khách không chỉ có cơ...
Giới trẻ phố núi nô nức check-in tại vườn hoa hướng dương ngoại ô
Những ngày gần đây, vườn hoa hướng dương rộng khoảng 5.000m2 tọa lạc tại thôn 4 (xã Ea Tu, TP.Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) đang là địa...
Đạp xe xuyên rừng Yok Đôn ngắm voi
Vườn Quốc gia Yok Đôn là rừng đặc dụng lớn nhất Việt Nam với diện tích 115.545 ha, nằm ở 2 tỉnh Đắk Nông và Đắk Lắk. Đây là vườn...
Khám phá đôi thác hùng vỹ mang theo chuyện tình thổn thức xứ đại ngàn
Không chỉ là hình ảnh gợi nhớ Tây Nguyên đại ngàn, Dray Sap, Dray Nur - hai ngọn thác hùng vỹ, ngày đêm tung bọt khói trắng xóa...
Đăk Lăk tựa Bali qua ống kính chàng trai Hà Nội
Lên Đăk Lăk theo chỉ dẫn của Hoàng Tuấn Anh, bạn sẽ khám phá nhiều góc sống ảo không thua gì thiên đường nghỉ dưỡng ở...
Âm vang Tây Nguyên
Tại Tây Nguyên, Đắk Lắk là vùng đất có sức quyến rũ mãnh liệt bởi thiên nhiên hoang dã với những nét đẹp nguyên sơ.
Một ngày ở Ban Mê đầy nắng và gió
Để trốn cái nắng nóng gay gắt của Sài Gòn, bọn mình quyết định rất nhanh bắt chuyến xe đêm và đánh một giấc dài.
Trải nghiệm mô hình “Du lịch voi thân thiện”
Đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng đàn voi nhà ở Đắk Lắk bởi phục vụ du lịch quá sức, già cỗi và không còn khả năng sinh sản, mới...

Cẩm nang du lịch Đắk Lắk Xem thêm

Lên Đăk Lăk nghỉ dưỡng dịp giỗ Tổ
Kỳ nghỉ lễ dịp Giỗ tổ Hùng Vương năm nay, nếu chưa biết đi đâu, hãy chọn Đăk Lăk là nơi dừng chân. Cắm trại bên hồ, thưởng thức...
Ghé thăm Bảo tàng Thế giới cà phê
Nhiều người vẫn nghĩ bảo tàng là nơi nhàm chán thì phải thay đổi suy nghĩ khi đến Bảo tàng Thế giới cà phê ở Buôn Ma Thuột, nơi...
Khám phá làng cà phê Trung Nguyên
Hoài cổ, hùng vĩ nhưng lại rất bình yên, làng cà phê Trung Nguyên là thế giới cà phê thu nhỏ với những đặc trưng riêng...

Nhà hàng Đắk Lắk Xem thêm

Cà phê thú cưng: Quen mà lạ trên xứ Bazan
Cà phê thú cưng đâu chỉ có ở các thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội… Vài năm trở lại đây, Đắk Lắk đã xuất hiện những quán cà phê...
Đắk Lắk: Cà phê thú cưng hút khách dịp tết
The Zoo Kafein đang nhận được sự quan tâm của đông đảo những người yêu quý động vật. Trong dịp Tết Kỷ Hợi năm nay, The Zoo Kafein...