Ẩm thực

Xáo chuối Lâm Thao - Món ăn mang hương vị quê hương

11:30 - 30/11/2021
Trong tâm hồn người Việt, món ăn truyền thống như một phần không thể tách rời. Khi xa quê, chính hương vị ấy lại khiến lòng người thổn thức, vương vấn. Đối với người vùng quê Lâm Thao, Phú Thọ, có lẽ điều làm họ nhớ nhất về ẩm thực quê hương là món xáo chuối - món ăn dân dã, quen thuộc của tuổi thơ bình dị, mang đậm hương vị của đồng đất ven sông.

Vùng đất bãi huyện Lâm Thao - nơi sông Hồng chảy qua, được bồi đắp những lớp phù sa, nên có điều kiện thuận lợi để cây chuối sinh trưởng và phát triển. Đi dọc bờ đê các xã: Bản Nguyên, Cao Xá, Vĩnh Lại, Xuân Huy… sẽ thấy màu xanh bạt ngàn của cây chuối. Những bãi chuối được trồng trên đất phù sa màu mỡ như càng được thêm tốt tươi, đơm hoa kết trái cho những quả chuối to tròn căng mọng. 

Bãi chuối xanh mướt tại Lâm Thao (Ảnh: Phương Thảo) 

Vì là đất trồng chuối nên người Lâm Thao không ai là không biết tới món xáo chuối nổi tiếng của quê hương mình. Món ăn này được chế biến từ những quả chuối còn xanh, xương sườn lợn, một chút tiết lợn, một ít riềng, vài thìa nước tương. Chuối để nấu xáo nhất thiết phải là chuối tiêu. 

Mà cũng phải là thứ chuối tiêu bánh tẻ vừa độ, nghĩa là không non quá, cũng không già quá. Bởi vì nếu là chuối non, với những quả còn chưa rụng hết tua đen, thì khi nấu lên, món ăn sẽ chát đen và thiếu độ sánh ngậy của bột quả. Nếu là chuối già, cuối quả đã tròn múp, tua đen đã rụng sạch nhẵn, thì nấu lên sẽ bị cứng sượng.

Chuối xanh trước khi nấu thường được đem ngâm với nước muối loãng (Ảnh: Sưu tầm) 

Cách chế biến món ăn này cũng khá đơn giản. Trước tiên quả chuối được rửa sạch, tước vỏ, cắt khúc rồi bổ đôi ngâm vào chậu nước muối để chuối ra hết nhựa đen, được một lúc thì rửa sạch rồi để cho ráo nước. Xương lợn được rửa sạch chặt từng khúc ngắn ướp với muối, mì chính rồi cho vào một cái nồi với một ít mỡ xào sơ qua.

Tiếp đó, trút chuối vào cùng với một ít riềng giã nhỏ, một ít nước tương đảo đều. Khi tất cả nguyên liệu ngấm gia vị thì đổ nước săm sắp rồi đun cho đến khi chuối và xương đều chín nhừ thì cho tiết lợn đánh nhuyễn vào nồi và đun tiếp. Mẻ chua cho vào món xáo chuối chỉ là cho thoáng qua, lấy mùi thơm, vị chua dịu. Cũng có nhà thay vì cho mẻ cơm, thì lại cho tương nếp và cho riềng giã nhỏ vào.

Màu bát xáo chuối Lâm Thao ngả nâu như màu cánh gián. Ăn hơi có vị như món rựa mận, thơm ngon, lạ miệng. Cuối cùng, khi nồi chuối đã sánh đặc, thì dùng đôi đũa cả to đánh thật mạnh cho nồi xáo đặc sánh và cho thêm đôi ba thìa nước mắm, tùy nồi xáo to hay nhỏ để lấy mùi thơm. Chừng nào ngửi thấy mùi thơm hơi sem sém lửa ở đáy nồi bắt đầu bốc lên, là lúc món ăn gần như đã hoàn thành.

Thành phẩm món xáo chuối ( Ảnh: Sưu tầm) 

Trước khi bắc nồi xáo chuối ra khỏi bếp, có thể cho thêm lá lốt, tía tô, xương sông, mùi tàu thái nhỏ và mấy lát ớt tươi. Một số nơi, người ta cũng thêm vào món xáo chuối cổ truyền mấy miếng thịt ba chỉ hay thịt nách, hoặc ít sườn sụn. 

Chúng được thái xúc xắc, phi hành mỡ rang vàng cùng chút nước mắm, hạt tiêu. Sau đó trút vào nồi xáo chuối lúc đã quấy gần được. Có gia đình cho thêm một bát hạt lạc sống giã giập khi quấy xáo chuối, hoặc cho thêm mấy miếng đậu phụ thái nhỏ rán vàng ăn cũng rất thú vị.

Khi nấu xong, xáo chuối được múc ra tô, ăn nóng là ngon nhất. Món ăn này đem đến một hương vị khó quên bởi vị ngọt được tiết ra từ xương lợn, vị bùi bùi, mềm dẻo của chuối xanh, hay vị đậm đà của của tương bần. 

Nếu như trước kia, xáo chuối là món ăn sang, chỉ được nấu trong những dịp có công to việc lớn của người Lâm Thao, thì nay nó lại là món ăn rất thân thuộc được dùng trong bữa ăn hàng ngày. Từ xưa cho đến tận bây giờ, món xáo chuối vẫn là một món ăn bản sắc, góp mặt trong thực đơn của đám cưới, đám hỏi hay thậm chí đám hiếu… mà khó có thể thay thế được.

Những món ăn đến từ các nguyên liệu quen thuộc, chẳng phải của ngon vật lạ nhưng lại để lại muôn vàn dấu ấn sâu đậm trong lòng mỗi con người Việt Nam. Dù có bôn ba nơi phương trời nào, dư vị ẩm thực làng quê Việt vẫn luôn chiếm trọn tình cảm của thực khách, gợi nhớ những kỷ niệm tuổi thơ với những bữa cơm bên gia đình năm nào. Xáo chuối Lâm Thao chính là một món ăn như thế, vừa mang phong vị mặn mà, đậm đà của vùng Bắc Bộ, vừa ẩn chứa nét dân giã, mộc mạc của ẩm thực đồng quê Việt Nam.

Theo Trung tâm TTXTDL Phú Thọ

Theo dõi thêm tin tức đời sống, giải trí trên TRUYỀN HÌNH VOV

Tỉnh thành Phú Thọ

Phú Thọ
Phú Thọ là vùng đất tổ, cội nguồn của người Việt với nhiều di tích lịch sử.

Điểm đến Phú Thọ Xem thêm

Vườn quốc gia Xuân Sơn
Vườn quốc gia Xuân Sơn là điểm du lịch sinh thái hấp dẫn ở Phú Thọ.
Cụm lộc vừng cổ 1.000 năm tuổi
Về xã Chương Xá, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ, tìm hiểu về cụm cây lộc vừng cổ không người dân nào không biết. Cụm cây lộc vừng cổ...
Hùng Lô - nơi lưu giữ làng nghề truyền thống mì, bún lâu đời
Xã Hùng Lô, TP. Việt Trì, Phú Thọ từ lâu nổi danh với làng nghề làm bún, làm mì ngon được nhiều khách thập phương biết...
Đình cổ làng Vu Tử
Làng Vu Tử vốn là làng Việt cổ, có từ thời Hùng Vương dựng nước. Làng có tên Cổ Tục là Làng Tía (Kẻ Tía). Vu Tử là tên gọi của...
Toàn cảnh cây cầu đi bộ với kiến trúc tháp 7 tầng "độc nhất vô nhị" tại Phú Thọ
Cầu có chiều dài 178m, được xây dựng dạng vòm. Điểm nhấn của cầu là tháp 7 tầng, được xây dựng ở trụ giữa hồ, có mặt bằng hình...
Đồi chè Long Cốc đẹp mê hồn trong ánh bình minh
Đồi chè Long Cốc (Tân Sơn, Phú Thọ) được đánh giá là một trong những đồi chè đẹp nhất Việt Nam, chẳng kém cạnh bất cứ đồi chè nơi...
Hồ Ly "Tuyệt tình cốc" Phú Thọ
Phong cảnh hữu tình, đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh khiến hồ Ly được ví von như “tuyệt tình cốc” phiên bản ở Phú Thọ.
Khai trương tour du lịch đêm Đền Hùng ''Trở về cội nguồn - Linh thiêng đất Tổ''
Tối 12/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ và Hội Lữ hành Hà Nội khai trương tour du lịch đêm Đền Hùng "Trở về cội...
Làng cổ Hùng Lô - Nét đẹp bình dị
Làng cổ Hùng Lô (Phú Thọ) có rất nhiều di tích gắn liền với thời kỳ Hùng Vương. Đây là miền đất trù phú, giao lưu buôn bán phát...

Ẩm thực Phú Thọ Xem thêm

Xáo chuối Lâm Thao - Món ăn mang hương vị quê hương
Trong tâm hồn người Việt, món ăn truyền thống như một phần không thể tách rời. Khi xa quê, chính hương vị ấy lại khiến lòng người...
Bánh Đúc làng Dòng - Món quà quê đậm vị Đất Tổ
Đi dọc đất nước từ Bắc vào Nam, bánh Đúc là món ăn đã quá quen thuộc với bất cứ người dân Việt nào, được biết đến là một món ăn...
Đặc sản thịt chua của người Mường ở Phú Thọ
Thịt chua không chỉ là món ăn dân dã, mà còn trở thành đặc sản của đồng bào Mường được nhiều thực khách ưa chuộng.
Nhất Kinh kỳ, nhì Bợ Bạt
Nói về nghề làm tương, nếu Nghệ An nổi tiếng với tương Nam Đàn, Hưng Yên với tương Bần thì Phú Thọ có tương làng Bợ. Chẳng thế mà...
Đến lễ hội Đền Hùng, nếm đặc sản thịt chua Thanh Sơn
Đến với Lễ hội Đền Hùng 2019, du khách không chỉ được hòa mình trong không khí linh thiêng của ngày giỗ Tổ, mà còn được thưởng...
Những sản vật tiến vua nức tiếng đất Phú Thọ
Với đặc thù là vùng đất Tổ, Phú Thọ nổi danh với những sản vật tiến Vua nức tiếng một thời.
Điểm danh những đặc sản nức tiếng đất Tổ
Nếu có dịp đặt chân đến Phú Thọ, du khách đừng bõ lỡ cơ hội nếm thử những đặc sản nổi tiếng của vùng đất Tổ.

Trải nghiệm Phú Thọ Xem thêm

Sự quyến rũ riêng có của bản Cỏi
Nép mình dưới những dãy núi đá vôi hùng vĩ, bản Cỏi, xã Xuân Sơn, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ được ví như một viên ngọc thô lấp...
Vườn cây nghệ thuật di sản 300 tỷ độc nhất vô nhị tại Việt Nam
Đến thời điểm hiện tại, chủ nhân của vườn cây này đã bỏ ra khoảng 300 tỷ đồng để sưu tầm những cây cảnh có giá trị.
Về Phú Thọ tắm suối khoáng nóng Thanh Thủy
Chỉ cách Hà Nội hơn 1h lái xe, suối khoáng nóng Thanh Thủy là một điểm đến lý tưởng vào cuối tuần.

Cẩm nang du lịch Phú Thọ Xem thêm

Thêm một địa điểm lý tưởng để cha mẹ đưa con đi chơi cuối tuần, chỉ cách Hà Nội 120km
Nếu cha mẹ đang tìm một địa điểm vui chơi không quá xa Hà Nội, có nhiều hoạt động thú vị cho trẻ tham gia thì đây chính là điểm...
Những điểm đến không thể bỏ qua ở Phú Thọ dịp Giỗ tổ Hùng Vương
Đến Phú Thọ dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, khách du lịch cũng có thể khám phá những địa danh nổi tiếng khác như đền Quốc Mẫu Âu Cơ, vườn...
3 điểm đến thú vị dịp Giỗ tổ Hùng Vương
Dịp Giỗ tổ Hùng Vương năm nay, người lao động được nghỉ 3 ngày - khá thích hợp để du lịch ngắn ngày. Nếu bạn ở miền Bắc, đừng bỏ...
Cẩm nang khám phá trọn vẹn Đền Hùng
Khu di tích đền Hùng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh là di tích lịch sử quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Ghé thăm 5 địa danh hoang sơ tuyệt đẹp tại Phú Thọ
Phú Thọ không chỉ có đền Hùng, mà còn có những địa danh hoang sơ, kỳ bí, đẹp tựa những bức tranh thủy mặc.