Văn hóa

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương qua các thời kỳ lịch sử

16:50 - 12/04/2019
Không chỉ bắt nguồn từ truyền thuyết, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương còn được minh chứng trong dòng chảy lịch sử của dân tộc qua hơn 4.000 năm văn hiến. Được bền bỉ trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, di sản văn hóa quý báu ấy đã trở thành điểm tựa tinh thần góp phần hun đúc tâm hồn, tình cảm và ý chí của cả dân tộc.

Theo truyền thuyết tại Đền Hùng, sau khi được Vua Hùng thứ 18 nhường ngôi, Thục Phán đã dựng Cột đá thề trên núi Nghĩa Lĩnh, nguyện trọn đời bảo vệ giang sơn, gấm vóc mà Vua Hùng trao lại và đời đời hương khói trông nom lăng miếu Tổ tiên. 

Những triều đại phong kiến đều rất chú trọng và khuyến khích người dân thực hành Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương. 

Các tài liệu sử sách sớm nhất ghi chép về Thời đại Hùng Vương là “Đại Việt sử lược” và “Đại Việt sử ký toàn thư” đã khẳng định và lý giải về nguồn cội chung của dân tộc Việt Nam. Các nhà Hậu Lê, Tây Sơn và nhà Nguyễn cũng liên tục sắc phong cho các đền thờ Vua Hùng tại Phú Thọ.

GS Sử học Lê Văn Lan: “Chúng ta còn một văn bản rất quý của Quang Trung Nguyễn Huệ, chỉ mấy ngày sau khi quét sạch giặc Thanh thì chính Quang Trung ban một tờ chiếu về cho làng Hy Cương ở chân đền Hùng dặn dò phải cẩn thận việc thờ cúng Hùng Vương và ông đánh giá việc đó là làm cho mạch nước được bền vững. Điều đó cực kỳ quan trọng.”

Bác Hồ nói chuyện với cán bộ chiến sĩ Sư đoàn Quân Tiên Phong tại Đền Hùng, ngày 19/9/1954. Bác căn dặn: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước!” 

Khi nước nhà được độc lập, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm tới việc thờ tự các Vua Hùng - Tổ tiên chung của dân tộc. 

Ngày 18/2/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ban hành Sắc lệnh quy định về những ngày lễ lớn hàng năm, trong đó có ghi Giỗ Tổ Hùng Vương mùng 10 tháng 3 âm lịch được nghỉ 1 ngày.

GS Sử học Dương Trung Quốc: “Sau khi giành độc lập, lễ Giỗ tổ Hùng vương đầu tiên năm 1946 chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trì ở thủ đô, Phó chủ tịch nước là cụ Huỳnh Thúc Kháng dẫn đầu đoàn chính phủ lên tận Phú Thọ dâng lễ trong đó có bản đồ lành lặn thống nhất 3 miền Bắc – Trung - Nam và một thanh gươm tỏ rõ ý chí quyết tâm bảo vệ non sông.” 

Trải qua chiến tranh rồi thống nhất đất nước, giỗ tổ Hùng Vương dần nâng cấp lên thành quốc lễ, là nguyện vọng chung của toàn dân. Chính từ nguyện vọng ấy mà trong sâu thẳm tâm thức của mỗi người con đất Việt luôn tâm niệm câu ca: 

“Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba”.

Ước tính những năm gần đây, khu di tích lịch sử đền Hùng đón từ 7 đến 8 triệu lượt người về thăm viếng mộ Tổ. Nhờ công tác tổ chức tốt nên hàng triệu người dân tụ hội về đây vẫn cảm nhận được ý nghĩa thiêng liêng trong ngày hội lớn của toàn dân tộc. 

Bà Phạm Thị Hoàng Oanh, Phó Giám đốc Khu di tích lịch sử Đền Hùng: “Chúng tôi cũng chú trọng công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho đồng bào về thực hành tín ngưỡng tại đền Hùng, hiểu về giá trị của tín ngưỡng, thời đại Hùng Vương cũng như những nét đẹp trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên mình.”

Ngày nay, dòng người vẫn đổ về Giỗ Tổ Hùng Vương để tỏ lòng thành kính với tổ tiên, hướng về nguồn cội

Xuyên suốt tiến trình lịch sử dân tộc, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là sự kết nối lịch sử, vượt lên trên sự khác biệt của các chế độ xã hội để có biểu tượng cội nguồn duy nhất. Đó cũng là triết lý căn bản để hình thành nên một quốc gia thống nhất. 

Trong thời kỳ hội nhập hiện nay, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương sẽ tiếp tục là điểm tựa cho khối đại đoàn kết dân tộc, vun bồi ý chí, năng lực nội sinh của con người Việt Nam, để mỗi người tự tin vững bước đến tương lai.

Vietnam Journey/Đài PTTH Phú Thọ

Tỉnh thành Phú Thọ

Phú Thọ
Phú Thọ là vùng đất tổ, cội nguồn của người Việt với nhiều di tích lịch sử.

Điểm đến Phú Thọ Xem thêm

Vườn quốc gia Xuân Sơn
Vườn quốc gia Xuân Sơn là điểm du lịch sinh thái hấp dẫn ở Phú Thọ.
Cụm lộc vừng cổ 1.000 năm tuổi
Về xã Chương Xá, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ, tìm hiểu về cụm cây lộc vừng cổ không người dân nào không biết. Cụm cây lộc vừng cổ...
Hùng Lô - nơi lưu giữ làng nghề truyền thống mì, bún lâu đời
Xã Hùng Lô, TP. Việt Trì, Phú Thọ từ lâu nổi danh với làng nghề làm bún, làm mì ngon được nhiều khách thập phương biết...
Đình cổ làng Vu Tử
Làng Vu Tử vốn là làng Việt cổ, có từ thời Hùng Vương dựng nước. Làng có tên Cổ Tục là Làng Tía (Kẻ Tía). Vu Tử là tên gọi của...
Toàn cảnh cây cầu đi bộ với kiến trúc tháp 7 tầng "độc nhất vô nhị" tại Phú Thọ
Cầu có chiều dài 178m, được xây dựng dạng vòm. Điểm nhấn của cầu là tháp 7 tầng, được xây dựng ở trụ giữa hồ, có mặt bằng hình...
Đồi chè Long Cốc đẹp mê hồn trong ánh bình minh
Đồi chè Long Cốc (Tân Sơn, Phú Thọ) được đánh giá là một trong những đồi chè đẹp nhất Việt Nam, chẳng kém cạnh bất cứ đồi chè nơi...
Hồ Ly "Tuyệt tình cốc" Phú Thọ
Phong cảnh hữu tình, đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh khiến hồ Ly được ví von như “tuyệt tình cốc” phiên bản ở Phú Thọ.
Khai trương tour du lịch đêm Đền Hùng ''Trở về cội nguồn - Linh thiêng đất Tổ''
Tối 12/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ và Hội Lữ hành Hà Nội khai trương tour du lịch đêm Đền Hùng "Trở về cội...
Làng cổ Hùng Lô - Nét đẹp bình dị
Làng cổ Hùng Lô (Phú Thọ) có rất nhiều di tích gắn liền với thời kỳ Hùng Vương. Đây là miền đất trù phú, giao lưu buôn bán phát...

Ẩm thực Phú Thọ Xem thêm

Xáo chuối Lâm Thao - Món ăn mang hương vị quê hương
Trong tâm hồn người Việt, món ăn truyền thống như một phần không thể tách rời. Khi xa quê, chính hương vị ấy lại khiến lòng người...
Bánh Đúc làng Dòng - Món quà quê đậm vị Đất Tổ
Đi dọc đất nước từ Bắc vào Nam, bánh Đúc là món ăn đã quá quen thuộc với bất cứ người dân Việt nào, được biết đến là một món ăn...
Đặc sản thịt chua của người Mường ở Phú Thọ
Thịt chua không chỉ là món ăn dân dã, mà còn trở thành đặc sản của đồng bào Mường được nhiều thực khách ưa chuộng.
Nhất Kinh kỳ, nhì Bợ Bạt
Nói về nghề làm tương, nếu Nghệ An nổi tiếng với tương Nam Đàn, Hưng Yên với tương Bần thì Phú Thọ có tương làng Bợ. Chẳng thế mà...
Đến lễ hội Đền Hùng, nếm đặc sản thịt chua Thanh Sơn
Đến với Lễ hội Đền Hùng 2019, du khách không chỉ được hòa mình trong không khí linh thiêng của ngày giỗ Tổ, mà còn được thưởng...
Những sản vật tiến vua nức tiếng đất Phú Thọ
Với đặc thù là vùng đất Tổ, Phú Thọ nổi danh với những sản vật tiến Vua nức tiếng một thời.
Điểm danh những đặc sản nức tiếng đất Tổ
Nếu có dịp đặt chân đến Phú Thọ, du khách đừng bõ lỡ cơ hội nếm thử những đặc sản nổi tiếng của vùng đất Tổ.

Trải nghiệm Phú Thọ Xem thêm

Sự quyến rũ riêng có của bản Cỏi
Nép mình dưới những dãy núi đá vôi hùng vĩ, bản Cỏi, xã Xuân Sơn, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ được ví như một viên ngọc thô lấp...
Vườn cây nghệ thuật di sản 300 tỷ độc nhất vô nhị tại Việt Nam
Đến thời điểm hiện tại, chủ nhân của vườn cây này đã bỏ ra khoảng 300 tỷ đồng để sưu tầm những cây cảnh có giá trị.
Về Phú Thọ tắm suối khoáng nóng Thanh Thủy
Chỉ cách Hà Nội hơn 1h lái xe, suối khoáng nóng Thanh Thủy là một điểm đến lý tưởng vào cuối tuần.

Cẩm nang du lịch Phú Thọ Xem thêm

Thêm một địa điểm lý tưởng để cha mẹ đưa con đi chơi cuối tuần, chỉ cách Hà Nội 120km
Nếu cha mẹ đang tìm một địa điểm vui chơi không quá xa Hà Nội, có nhiều hoạt động thú vị cho trẻ tham gia thì đây chính là điểm...
Những điểm đến không thể bỏ qua ở Phú Thọ dịp Giỗ tổ Hùng Vương
Đến Phú Thọ dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, khách du lịch cũng có thể khám phá những địa danh nổi tiếng khác như đền Quốc Mẫu Âu Cơ, vườn...
3 điểm đến thú vị dịp Giỗ tổ Hùng Vương
Dịp Giỗ tổ Hùng Vương năm nay, người lao động được nghỉ 3 ngày - khá thích hợp để du lịch ngắn ngày. Nếu bạn ở miền Bắc, đừng bỏ...
Cẩm nang khám phá trọn vẹn Đền Hùng
Khu di tích đền Hùng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh là di tích lịch sử quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Ghé thăm 5 địa danh hoang sơ tuyệt đẹp tại Phú Thọ
Phú Thọ không chỉ có đền Hùng, mà còn có những địa danh hoang sơ, kỳ bí, đẹp tựa những bức tranh thủy mặc.