Đền Bà Chúa Kho nằm trên núi Kho, khu Cổ Mễ, phường Vũ Ninh, cách trung tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 4 km. Đây là nơi các doanh nhân, thương nhân đổ về tấp nập mỗi dịp đầu năm và cuối năm để cầu may mắn, hanh thông trong buôn bán.
Đền Bà Chúa Kho được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1989 và được tỉnh Bắc Ninh trùng tu tôn tạo, mở rộng quy mô
Ngày lễ lớn nhất trong năm của di tích này là Lễ hội Đền Bà Chúa Kho được tổ chức vào 14 tháng Giêng hàng năm, nhưng từ nhiều năm qua, không chỉ cả tháng Giêng, mà suốt cả năm, cũng rất đông người đến lễ Đền.
Khu vực sắp lễ luôn chật cứng
Du khách dâng lễ Ban Cửu Trùng Thiên Đền Bà Chúa Kho
Tầm nhìn từ Ban Cửu Trùng Thiên Đền Bà Chúa Kho
Đông đảo người dân tới lễ đền
Người đi lễ chen nhau giành mâm sắp lễ
Theo những người có nhiều kinh nghiệm đi đền Bà Chúa Kho, có nhiều “luật bất thành văn” cần lưu ý khi dâng lễ tại đền này. Thứ nhất, người đi lễ cần chuẩn bị tối thiểu 4 mâm lễ để dâng ở 4 ban chính của Đền.
Cần chuẩn bị tối thiểu lễ để đặt tại 4 ban chính
Một trong những ban chính của đền Bà Chúa Kho
Thứ hai, người đi lễ cần chú ý tới trình tự dâng lễ vật, từ Tiền Tế, Tứ Phủ Công Đồng, tới Đệ Nhị Cung, Đệ Nhất Cung, sau đó mới dâng lễ các ban thờ khác như ban Cô, Cậu, ban Sơn Trang…
Thứ ba, mỗi ban thờ nên dâng các lễ khác nhau. Cụ thể, ban Thánh Mẫu và ban Sơn Trang, nên cúng lễ chay gồm hoa quả, phẩm oản, các loại đặc sản chay Việt Nam như gà chay, giò chay… Đối với các ban quan Ngũ hổ, Bạch xà, Thanh xà, tuyệt đối không cúng các đồ lễ sống.
Tại các ban thờ Cô, thờ Cậu, ngoài các đồ hoa quả, oản, nên cúng những đồ chơi cho trẻ nhỏ, và những đồ này không được mang về. Duy có ban Tứ Phủ Công Đồng là được phép dùng đồ lễ mặn.
Hóa vàng các lễ đã dâng, trừ đồ chơi ở ban thờ Cô, thờ Cậu
Theo sử sách ghi lại, đền Bà Chúa Kho có liên quan đến sự kiện Lý Thường Kiệt lãnh đạo cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược vào năm 1076. Theo đó, làng Cổ Mễ được chọn là nơi đặt kho quân lương của quân của nhà Lý ở bờ nam chiến tuyến sông Như Nguyệt (Sông Cầu ngày nay). Tương truyền, Bà Chúa Kho xuất thân từ một gia đình nghèo khó ở làng Quả Cảm gần đó. Bà được miêu tả là người con gái rất đẹp. Sau khi lấy vua nhà Lý và được phong là Linh Từ Quốc Chế. Thấy ruộng đất làng Quả Cảm còn bị hoang hóa nhiều, Bà đã xin vua cho về làng chiêu dân lập ấp, khai khẩn ruộng hoang. Sau đó, mở rộng khai hoang vào đến vùng Nghệ An hiện nay. Cũng vào khoảng thời gian này, Bà còn có công giúp triều đình trông coi kho lương thực tại Núi Kho (tỉnh Bắc Ninh). Ngày 12 tháng Giêng năm Đinh Tỵ (năm 1077), trong lúc phát lương cứu giúp dân làng Bà đã bị giặc sát hại. Nhà vua thương tiếc hạ chiếu phong Bà là Phúc Thần. Người dân tỏ lòng biết ơn đã lập đền thờ tại kho lương thực cũ của triều đình ở Núi Kho và gọi Bà với sự tôn kính là Bà Chúa Kho. |
Lan Hương/ Vietnam Journey
