Danube là tên của con sông dài thứ hai châu Âu, bắt nguồn từ Đức, chảy qua 8 quốc gia và kết thúc ở Ukraine. Đoạn chảy qua trung tâm Budapest có thể được xem là phần đẹp nhất của dòng sông này, chia Thủ đô Hungary thành hai phần: Buda và Pest. 

Sông Danube dài thứ hai ở châu Âu

Buda bên bờ trái với các công trình được xây dựng trên một ngọn đồi với nhiều tòa lâu đài tuyệt đẹp. Bờ phải là thành phố Pest được xây dựng trên đồng bằng gồm những tòa nhà cổ kính thời trung cổ. Buda và Pest nối với nhau bằng 9 cây cầu, mỗi cây cầu mang một vẻ đẹp riêng và giữ vai trò huyết mạch giữa hai phần của thành phố này.

Đi dọc theo bờ sông, cách tòa nhà Quốc hội Hungary khoảng 300m, thật ngỡ ngàng khi thấy những đôi giày bằng… sắt hoen rỉ được bày ngổn ngang. Hơn 60 đôi tất cả. Nhiều người đã bật khóc khi biết câu chuyện ám ảnh phía sau.

Thân nhân các nạn nhân, người dân địa phương và khách du lịch thường đến đây để tưởng nhớ những người đã khuất

Thì ra đây là đài tưởng niệm 20.000 người Do Thái đã bị đảng Xã hội quốc gia “Arrow Cross” theo chủ nghĩa phát xít ở Budapest sát hại trong Thế chiến thứ hai.

Mùa đông năm 1944-1945, sau khi Đức Quốc xã lật đổ Chính phủ Hungary Miklos Horthy và bầu Frenc Szalasi cùng với đội quân phát xít Arrow Cross lên, người Do Thái bị săn lùng và tiêu diệt công khai. Một số bị đưa đến trại tập trung Auschwitz, một số bị lùa ra bờ sông Danube rồi buộc phải cởi giày để lại trên bờ trước khi bị bắn. Giày sẽ được đem bán ở chợ đen. Dây giày có khi được dùng để cột tay các nạn nhân vào với nhau trước khi bắn. Mùa đông năm 1944-1945, người ta gọi sông Danube là "nghĩa địa Do Thái".

Những đôi giày vô chủ được đúc từ sắt, gắn chặt xuống nền xi măng dọc theo bờ sông Danube là một công trình nổi tiếng, tưởng niệm các nạn nhân thời Thế chiến thứ hai

Chỉ trên một đoạn sông ngắn, quá khứ đen tối cùng tội ác đẫm máu của quân phát xít được tái hiện qua hình ảnh những đôi giày đã khiến ta không khỏi rùng mình. Câu chuyện đau lòng này mãi mãi khắc sâu trong lòng người dân thành phố Budapest và nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới.

Những đôi giày với nhiều kiểu dáng, kích cỡ cho ta biết không một tầng lớp người Do Thái nào thoát được bàn tay phát xít tàn ác

Đài tưởng niệm “Những đôi giày bên bờ sông Danube” này chính là ý tưởng của đạo diễn phim Can Togay và sản phẩm từ bàn tay tài hoa của nhà điêu khắc Gyula Pauer. Cùng với những đôi giày là tấm biển thông tin “Tưởng niệm những nạn nhân bị quân phát xít Arrow Cross bắn rơi xuống sông Danube năm 1944-1945. Thực hiện vào ngày 16/4/2005” ghi bằng 3 thứ tiếng: Anh, Hungary và tiếng Hebrew.

Nhiều du khách khi tới đây đã mang theo hoa và nến để tưởng nhớ và bày tỏ sự tiếc thương tới những người xấu số

Ngày nay, du khách đến đây để tưởng niệm và hiểu rõ hơn về những thăng trầm, mất mát mà người dân Hungary phải gánh chịu trước thảm họa phát xít.

Theo Hà Nội mới