Cánh đồng chum ở Lào là địa điểm du lịch nổi tiếng, thu hút khách tham quan và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Tại địa điểm này có hàng ngàn chiếc chum khác nhau, bên trong rỗng ruột và được tạo ra từ các khối đá cổ, đa phần không có nắp đậy.

Trong suốt những thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu cho rằng các chum đá này được dùng trong cách chôn cất của người tiền sử. Truyền thuyết của địa phương cho thấy một số trong các chum cao 3m được dùng để đựng đồ ăn, rượu, nước mưa và những thứ khác.

Làm sao người xưa chuyển được những chiếc chum nặng này đến địa điểm hiện tại vẫn là ẩn số 

Đến nay, các nhà khảo cổ học hầu như không thể nghiên cứu và tìm ra sự thật bí ẩn đằng sau những chiếc chum này. Bởi vì, khu vực cánh đồng chum và nhiều nơi ở Lào vẫn còn sót lại hàng triệu quả bom bị Mỹ ném xuống trong những năm 1960 chưa nổ.

Những năm gần đây, các cuộc nghiên cứu tại một số địa điểm an toàn đã được tiến hành và các nhà khảo cổ học đang có khám phá quan trọng về những chiếc chum bằng đá giữa thiên nhiên. Điều khó lý giải là một số trong đó đứng riêng lẻ, nhưng có những chum được tập hợp thành nhóm lớn.

Trong một bài báo đăng trên PLOS One, nhóm nghiên cứu quốc tế cho hay, cho đến nay, người ta vẫn chưa thể ước tính thời điểm những chiếc chum này xuất hiện ở đây và nguồn gốc của các khối đá.

Theo nhóm này, sử dụng một kỹ thuật là Phát quang kích thích quang học (OSL) nhằm xác định niên đại của các chum đá, kết quả cho thấy có thể chúng có từ cuối thiên niên kỷ thứ 2 trước công nguyên.

Tại một số địa điểm còn tìm được hài cốt là bằng chứng về việc chôn cất. Với phương pháp carbon phóng xạ, nhóm nghiên cứu xác định, các hài cốt có từ thế kỷ 9 - 13. Từ những bằng chứng mới nhất này, có thể cánh đồng chum đã tồn tại từ trước khi việc mai táng diễn ra ở đây hàng ngàn năm, nhưng mục đích, ý nghĩa của chúng là gì thì vẫn chưa ai biết được.

Theo các nhà nghiên cứu, các chum đá này có thể có từ cuối thiên niên kỷ thứ 2 

Tuy nhiên, những nghiên cứu trước đây đã phát hiện hoạt động mai táng đã tồn tại ở đây từ khi có các chiếc chum. Cho nên, các nhà khảo cổ sẽ nghiên cứu rộng hơn để tìm ra hoạt động của con người với các chum liên tục từ khi chúng bắt đầu có.

Một bí ẩn khác mà nhiều người muốn biết là làm thế nào để những chum đá lớn có thể được đưa đến vị trí hiện tại. Các nhà nghiên cứu cho rằng có thể các chum xuất phát từ một mỏ đá cách cánh đồng chum 8km. Nhưng nền văn minh cổ đại làm sao để chuyển chum (có cái nặng 30 tấn) đến đây vẫn là ẩn số cần nghiên cứu.

Theo Dân trí