Santa Cruz del Islote là một hòn đảo nhỏ ở ngoài khơi bờ biển Colombia, Nam Mỹ. Hòn đảo này là một phần của quần đảo San Bernardo. Theo truyền thuyết kể lại, cách đây 150 năm, một số người dân sống ở quần đảo San Bernardo trên đường trở về đất liền thì phát hiện hòn đảo Santa Cruz del Islote nên đã ghé vào nghỉ ngơi.
Tuy nhiên sau một đêm ngủ lại đây, họ cảm thấy rất kỳ lạ bởi dù ở ngoài trời nhưng không hề bị con muỗi nào đốt cả. Cuối cùng, họ quyết định ở lại luôn nơi này. Nguyên nhân khiến cho hòn đảo Santa Cruz del Islote không có muỗi là do được cấu thành bởi đáy biển lồi và san hô. Nơi đây không có rừng ngập mặn, không có cả bãi biển nên hoàn toàn không có môi trường cho muỗi sinh sôi.
Dù có diện tích chỉ tương đương 2 sân bóng đá, nhưng Santa Cruz del Islote lại có tới 90 hộ gia đình sinh sống với hơn 1.200 người nên mật độ dân số ở đây là vô cùng lớn, cao hơn 4 lần so với quận Manhattan được mệnh danh là đông dân của nước Mỹ.
Vì quá chật chội nên ngoài nhà dân, hòn đảo này chỉ có 2 cửa hàng tạp hóa, 1 trường học nhỏ với 80 học sinh đủ các lứa tuổi và một nhà hàng. Nơi đây không có bệnh viện và bác sĩ, cũng không có nguồn điện, nước ổn định. Để mở rộng thêm không gian sinh hoạt, người dân đã cơi nới thêm nhiều không gian sống trên mặt nước.
Không gian trống duy nhất trên đảo là khoảng sân nhỏ. Đây cũng là nơi vui chơi công cộng của trẻ em. Tuy nhiên có đôi lúc, trẻ em nơi đây còn phải sang đảo khác để đá bóng vì không đủ diện tích.
Và cho đến tận bây giờ, người dân nơi đây vẫn phải dùng điện từ những tấm thu năng lượng mặt trời cũng như máy phát điện chạy 5 tiếng/ngày. Đều đặn cứ 3 tuần/lần, người dân được Hải quân Colombia cung cấp nước.
Hiện nay, người dân trên đảo Santa Cruz del Islote sống nhờ việc cung cấp các tour du lịch khám phá lặn biển, câu cá trên đảo. Một số người hằng ngày sang các đảo khác gần đó để làm việc tại các nhà hàng, khu nghỉ dưỡng. Chỉ một số rất ít người vào đất liền để kiếm sống.
Mặc dù có rất nhiều du khách ghé thăm nhưng hòn đảo Santa Cruz del Islote không có bất cứ nhà nghỉ hay dịch vụ du lịch nào. Du khách phải đặt phòng ở hòn đảo Mucura gần đấy, sau đó đi thuyền lên đảo chơi vài giờ rồi lại rời đi ngay.
Cuộc sống chật chội và thiếu thốn đủ thứ, nhưng cư dân ở Santa Cruz del Islote lại luôn vui vẻ, thoải mái với cuộc sống hiện tại. Họ sống rất chan hòa, luôn yêu thương và giúp đỡ nhau, cũng như chẳng bao giờ phải lo lắng về tình hình an ninh hay trộm cắp, càng không bao giờ có xung đột vũ trang, vì vậy không cần đến cảnh sát. Những đứa trẻ thi nhau chơi đùa, nhảy dây hay bơi lội, người lớn thì đánh bắt cá và tiếp đón khách du lịch, còn người già lại tụ tập nói chuyện hoặc nấu nướng.
Ông Juvenal Julio, 66 tuổi, một người dân sống trên đảo, cho biết: "Cuộc sống tại đây bình yên và thú vị. Mọi người thường tụ tập ở nhà nhau, cùng xem phim, nói chuyện".
Mặc dù vậy, người dân sống trên đảo Santa Cruz del Islote đang phải đối mặt với việc cạn kiệt không gian xây dựng do quỹ đất có hạn mà dân số ngày càng tăng. Không những thế, hòn đảo Santa Cruz del Islote còn có nguy cơ bị xóa sổ khỏi bản đồ thế giới vì mực nước biển dâng cao do tình trạng biến đổi khí hậu.
